شایان، تەنهاترین ژنی دنیا

2024-10-31 1474

شایان تەنیاترین، دڵپاکترین، سەرلێشێواوترین ژنی دنیا بوو، هیچ ئەوی نەکوشت خەم‌و مەراقی لێسەندنی تاقە منداڵەکەی نەبێت

ئا: هێڤی ئاوات

شایان، لەبەندیخانەی ژنانی بەغدا لەهەلومەرجێکی نادیاردا کۆچی دوایی کرد، ئەو لەماوەی بەندکردنیدا سێ جار هەوڵی خۆکوشتنی دابوو، هاوڕێیەکی نزیکی دەڵێت "شایان تەنیاترین، دڵپاکترین، سەرلێشێواوترین ژنی دنیا بوو، هیچ ئەوی نەکوشت خەم‌و مەراقی لێسەندنی تاقە منداڵەکەی نەبێت".

شاد، ئێستا کەس نازانێ لەکوێی ئەم دنیایە دەژی، لەمەغریب ژیان بەسەردەبات یاخود لەئەمەریکا، بەدڵنیایی ئێستا ئەو ئاگای لەوەش نییە کە دایکە کوردو عێراقی‌و ئەمەریکییەکەی لەیەکێک لەبەندینخانەکانی بەغدا، نیوەشەوێکی سەرەتای ئەم هەفتەیە بەحەسرەتی بینینی ئەوەوە، دڵی پڕ لەخۆزگەی نەدیووی بۆ یەکجاریی لەترپەو لێدان کەوت.

ئەژین (ناوێکی خوازراوە)، هاوڕێیەکی نزیکی "شایان نوری" بووە تا ئەو کاتەی لەلایەن دادگای کەرکوکەوە بڕیاڕی دەستگیرکردن‌و حوکمی زیندانیکردنی بەسەردا سەپێنراوە، لەو کۆتاییە خەمناکەوە دەستپێدەکات کە خاڵی کۆتایی ژیانی شایانە لەژوورێکی بەندینخانەی ژنانی بەغدا، ئەو بەئاوێنەی وت "ئەوەندەی ئاگادارین، شایان لەماوەی بەندکردنیدا لەدۆخێکی دەرونی تەواو شپرزەو نائارامدا بووە، تاک‌و تەنها دوا رۆژەکانی ژیانی لەبەندیخانەیەکی کەئیبدا بەسەربردووەو کەس نەبووە بەدرێژایی ئەو ماوەیە سەردان‌و دڵنەوایی بکات، سێ جار لەو دۆخە ناخۆشەدا هەوڵی خۆکوشتنی داوە".

ئەژین باس لەوە دەکات کە بەدبەختی ئەم ژنە لەوەدا بوو کەس ئاگای لەخەم‌و باری دەرونی شێواوی ئەو نەبوو، کەس درکی بەوە نەدەکرد کە ئەو نەخۆشەو باری دەرونی نائارامە، کەسیش نەیدەناسی تا رۆژێک لەتیکتۆک‌و سۆشیال میدیادا لەپڕ گرتەیەکی ڤیدیۆی بڵاوکرایەوەو ناوبانگی دەرکرد، کە لەبازگەیەکی نێوان کەرکوک‌و هەولێر بەزمانێکی گاڵتەئامێزەوە بەتوندی رەخنەی لەچۆنیەتی مامەڵەکردنی ئەفسەرانی بازگەکان دەگرت‌و شانازی بەئەمەریکی بوونی خۆیەوە دەکرد، ئەو وتی "لەکاتی مردنیشیدا خەڵک تەنها ئەو دیمەنەی شایان لەیادەوەرییاندا بەجێماوەو وادەیبینن، بەڵام نازانن کە دەیان ئازارو گرێی دەرونی‌و ژیانێکی پڕ لەدەردەسەری‌و نائارامی لەپشت ئەم دیمەنەوەیە".

ئەژین باس لەوە دەکات کە شایان نمونەی ئەو نەوەیەی کوردە کە قۆناغی منداڵی‌و هەرزەکارییان بەوپەڕی ترس‌و دڵەڕاوکێوە لەسایەی دەسەڵاتی بەعسدا بەسەربردووەو قۆناغی گەنجێتیشیان بەنائومێدی لەسایەی دەسەڵاتی کوردی‌و لەسایەی توندوتیژیی خێزان‌و نەریتی باوی دواکەوتووی کۆمەڵگەدا تێپەڕاندووە، ئەو وتی "شایان لەکەرکوک لەدایکبوو، سەردەمی منداڵی لەو شارەدا بەڕێکردو لەتەمەنی ١٢ ساڵیدا بەهۆی جەورو ستەمی بەعسەوە، خێزانەکەی لەکەرکوک رایانکردو روویانکردە شاری سلێمانی‌و لەم شارەدا نیشتەجێ بوون".

وتیشی "پاش تەواوکردنی قۆناغی ناوەندی، شایان حەز دەکات بچێت لەکۆمەڵەی هونەرە جوانەکان بخوێنێت، لەبەرئەوەی بەخێزانی بەینیان لەگەڵ مۆسیقاو گۆرانی‌و هونەر خۆش بووەو برازای حسێن عەلی هونەرمەند بووە، بەڵام دایک‌و براکانی رێگەیان پێنەداوەو ئەمە یەکەم دڵشکانی ژیانی ئەو بووە".

ئەژین ئەوەی روونکردەوە کە شایان تا قۆناغی پێنجی ئامادەیی خوێندووەو بەهۆی نەبونیەوە نەیتوانیوە درێژە بەخوێندن بدات، سێ خوشک‌و چوار برای هەبووەو پەیوەندی لەگەڵ براکانی زۆر باش نەبووەو بەهۆی ئەوەشەوە، سێ مانگ پەنای بردوەتە بەر شێڵتەری سلێمانی‌و لەوێ ماوەتەوە، دواتریش بۆ ماوەی هەفتەیەک خراوەتە نەخۆشخانەی دەرونی.

ئەژین ئاماژە بەوە دەکات کە دوای ئەوەی شایان هیوابڕاو ئەبێت لەوەی لەکوردستان ژیانێکی شایستە بەمرۆڤ بژی، لەخێزان‌و کۆمەڵگە یاخی دەبێ‌و بەتەنیا کە کچێکی ١٩ ساڵ دەبێت بەپاس روودەکاتە تورکیاو خۆی رادەستی یوئێن دەکات ساڵی ٢٠٠٩، پاش ٨ مانگ مانەوە لەتورکیا، یوئێن رەوانەی ئەمریکای دەکات، ئەو وتی "بەدبەختییەکانی شایان لەڕاستیدا زیاتر لەئەمەریکاوە دەستیپێکرد، پاش گەیشتنی بەئەمریکا کوڕێکی کورد دەناسێ‌و لەماوەیەکی کورتدا هاوسەرگیریی لەگەڵ دەکات، بۆ ئەوەی وەک پاڵپشتییەک ئەمی بێکەس‌ بپارێزێت، بەڵام هەرزوو هەموو خەونەکانی دەبنە سەراب، دوای ساڵێک هاوسەرگیرییەکەی بەشکست کۆتایی دێت‌و لەو کاتەدا کە دووگیان دەبێ، لەخەفەتەدا مناڵەکەی لەباردەچێت".

ئەژین باس لەوە دەکات هەمیشە شایان بەهەناسەساردییەوە سەختی ژیانی ئەمەریکای بۆ هاوڕێکانی دەگێڕایەوە کە چەندین شەوو رۆژ گریاوەو پاڕاوەتەوە بۆ ئەوەی کارێکی دەستکەوێ‌‌و لەئارایشتگایەکی ژنان ڕۆژی ۱۱ کاتژمێر ئیشی کردووە بەرامبەر بڕێک پارەی کەم کە بەشی ژیانێکی مەمرەو بژی کردووە، تا دواتر بەهەوڵ‌و کۆششی خۆی کاری باشتری دۆزیوەتەوە، ئەژین وتی "شایان دوای ئەوە کەسێکی تر دەناسێت کە پیاوێکی مەغریبی دەبێ‌و ٣٠ ساڵ تەمەنی لەخۆی گەورەتر دەبێت، هەردوکیان دێنەوە بۆ کوردستان‌و بەڕەزامەندی کەسوکارەکەی هاوسەرگریی دەکەن‌و پاشان دەگەڕێنەوە ئەمەریکاو دوای ساڵێک کوڕێکیان دەبێت‌و شایان ناوی دەنێت (شاد)، بەو هیوایەی هەموو تەمەنی بەشادی بژی‌و وەک دایکی بەدبەخت نەبێت".

وتیشی "دوای لەدایکبونی شاد پەیوەندی نێوان شایان‌و هاوسەرەکەی رۆژ بەڕۆژ زیاتر بەرەو ئاڵۆزی‌و توندوتیژی دەچێت، سەرەنجام رۆژێک کە هاوسەرەکەی لێیدەدات، شایان بڕیاردەدات بەیەکجاری لێی جیابێتەوەو لەگەڵ شادی کوڕی دەگەڕێتەوە بۆ کوردستان، بەڵام دوای ساڵێک هاوسەرەکەی دێت‌و داوادەکات شاد بەشێوەیەکی کاتی ببات بۆلای خۆی لەمەغریب‌و وەک نیازپاکیش خانوویەکی بۆ دەکڕێ لەگەڕەکی راپەڕین، ئەمیش لەبەرئەوەی توانای دابینکردنی ژیانی شادی بەباشی نابێت‌و لەسەر داوای کەسوکارەکەی، دەیدات بەهاوسەرەکەی".

بەپێی قسەی ئەم هاوڕێیەی، شایان دوای تێپەڕینی شەش مانگ بەسەر بردنی کوڕەکەیدا بۆ مەغریب، بەتەلەفون داوا لەهاوسەرەکەی دەکات بۆی بهێنێتەوە، بەڵام هاوسەرەکەی پێیدەڵێت "جارێکیتر چاوت بەشاد ناکەوێتەوە"و تەلەفونەکەی بەسەردا دادەخات، ئەژین وتی "پاش ساڵێک، شایان دەڕوات بۆ مەغریب بەدوای کوڕەکەیدا، بەڵام بەبێ ئەوەی کوڕەکەی ببینێت دەگەڕێتەوە بۆ کوردستان، دوای ماوەیەک دەڕوات بۆ ئەمریکا شکاتی لێدەکات‌، پێیدەڵێن مناڵەکەت لەعێراقەوە دەرچوەو ئەبێ لەوێوە داوای بکەی‌و بۆت بگەڕێننەوە، دەگەڕێتەوە بۆ کوردستان‌و داوا لەدادگای عێراق دەکات بەهاوکاری ئەمەریکاو مەغریب کوڕەکەی بۆ بدۆزنەوە، بەڵام ئەم هەوڵانەی هەموو بێهوودە دەبێت، باری دەرونی تەواو ناجێگیر دەبێت، بەئەندازەیەک کە کەسوکارەکەی دەیبەنە لای مەلایەک بەحسابی ئەوەی جن چووەتە لەشییەوەو بەدارکاریی لە لەشی دەرکەن".

وتیشی "شایان باری دەرونی ناجێگیر بوو، تەنها بوو، هەمیشە هۆش‌و خەیاڵی لای کوڕە تاقانەکەی بوو، وای هەست دەکرد کەسوکارەکەی دەیانەوێ ناحەقی بەرامبەر بکەن بۆ ئەوەی دەستبگرن بەسەر خانوو پارەکەیدا‌و نایەڵن کوڕەکەی وەربگرێتەوە، ئەمە نێوانی ئەوو براکانی زیاتر تێکدەدات، تا ئەگات بەوەی ماڵەوە بەجێبهێڵێت‌و چەند شەوێک لەناو ئوتومبێلەکەی یان لای هاوڕێکانی رۆژ بکاتەوە".

ئەژین ئاماژە بەوە دەکات سەرەنجام لەم بارە دەرونییە نائارامەدا بەهۆی بێ پارەیی خانووەکەی دەفرۆشێ‌و ئوتومبێلێکی نوێ دەکڕێ‌و ئوتێلێک لەهەولێر دەکات بەشوێنی حەوانەوەی‌و وردە وردە ئەو پارەیەی پێیەتی لەشتی رووکەش‌و خۆڕازاندنەوەدا خەرجی دەکا، هەموو شەوێکیش لەتیکتۆکدا بەو دەرونە شێواوەوە لایڤ دەکاتەوەو چی بەدەمیدا بێت بەزمانی کوردی‌و عەرەبی‌و ئینگلیزی دەیڵێت، دەچێت لەبازگەکاندا قسەی توند بەرامبەر بەپاسەوان‌و بەرپرسان دەکاو کەسیش لەباری دەرونی ئەو تێناگا، شایان کە خۆی وەک هاوڵاتییەکی ئەمەریکی – عێراقی دەردەخاو خاچێکیشی لەملدایە، بەهۆی لێنەپرسینەوە لەدۆسیەو سکاڵای پەیوەست بەمناڵەکەی لەدادگاو دادوەریش تووڕەیەو چی جنێوو وشەی نەشیاوە بەزاریدا بێت پێیاندەڵێت، ئەو وتی "شایان لەداخی مێردە مەغریبییە موسڵمانەکەی، کە ژانی خستبووە دڵییەوە بەهۆی لێسەندنی کوڕەکەیەوە، خاچی کردبووە ملی‌و خۆی وەک مەسیحی دەردەخست، تەنانەت داوای کردبوو لەدادگا ئایینەکەی بگۆڕێت، بەپێی یاسا رێگەیان نەدابوو، لەگەڵ دادوەرەکاندا شەڕە قسەی ببوو، بۆیە بەتۆمەتی ناوزڕاندن لەبنکەی پۆلیسی رەحیماوە دەستگیر کراو پاشان سزای ساڵێک زیندانی بەسەردا سەپێنرا، دوای تەواو کردنی ٩ مانگ بەسەر حوکمەکەیدا، شەوی ٣٠ی ئەکتۆبەر لەبەندیخانەی ژنانی بەغدا کۆچی دوایی کرد".

وتیشی "شایان تەنیاترین، دڵپاکترین، سەرلێشێواوترین ژنی دنیا بوو، هیچ ئەوی نەکوشت خەم‌و مەراقی لێسەندنی تاقە منداڵەکەی نەبێت، زۆر زۆر بیری شادی دەکردو بەحەسرەتی بینینی ئەویشەوە سەری نایەوە".

"ئاوێنە" چەند جارێک پەیوەندی بەکەسوکاری شایانەوە کرد بۆ ئەوەی سەبارەت بەهۆکاری گیان لەدەستدانی‌و ژیانی بدوێن، بەڵام ئامادە نەبوون لەمبارەیەوە هیچ بڵێن.