2020-02-21 1328
ئا: سه‌ڵاح سالار
ئه‌مرۆ هه‌ینی 21ی شوباتی 2020 هه‌ڵبژاردن بۆ خولی یازده‌یه‌می ئه‌نجومه‌نی شورای ئیسلامی ئێران (په‌رله‌مانی ئێران)و خولی شه‌شه‌می ئه‌نجومه‌نی شاره‌زایان (مجلس خبرگان) به‌ڕێوه ده‌چێت.
هه‌ڵبژاردنی ئه‌مجاره‌ی ئێران پێچه‌وانه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كانی دیكه‌یه، خوله‌كانی پێشوو لیستی زۆرو زه‌به‌نه هه‌بون، بۆ نمونه: لیستی ئوسڵگه‌را، لیستی میانڕه‌و، لیستی ئومێد، هاوپه‌یمانی كورده‌كانی تاران‌و پارێزگای خۆراسانی باكور، جگه له‌به‌ره‌ی یه‌كگرتوی كوردو ته‌نانه‌ت جه‌ماعه‌تی ده‌عوه‌و ئسڵاح (ئیخوانه‌كانی ئێران)، به‌ڵام ئه‌مجاره هه‌موو ئه‌و لیسته گه‌ورانه بایكۆتیان كردووه، جگه له به‌ره‌ی ئوسوڵگه‌را.
كوردو كورسییه‌كانی:
ـ پارێزگای كرماشان: خاوه‌نی 8 كورسیی په‌رله‌مانه.
ـ پارێزگای كوردستان (سنه): خاوه‌نی 6 كورسیی په‌رله‌مانه.
ـ پاریزگای ئیلام: خاوه‌نی: 3 كورسیی په‌رله‌مانه.
ـ پارێزگای ئازه‌ربایجانی ڕۆژاوا (ورمێ): خاوه‌نی 12 كورسیی په‌رله‌مانه.
به‌ڵام ورمێ زۆرینه‌ی ئازه‌ریی و كورد نه‌ته‌وه‌ی دووه‌مه، بۆیه زۆرترینی كورسییه‌كان بۆ ئازه‌رییه‌كانه و ته‌نیا 4 تا 6 كورسیی ئه‌گه‌ر كورد بیباته‌وه، ئه‌گه‌ر 6 كورسیی بباته‌وه ئه‌وه نیوه‌ی بردووه و سه‌ركه‌وتووه، به‌ڵام هه‌میشه له نیوه كه‌متری بردووه‌ته‌وه.
له‌تاران‌و خۆراسانی باكووریش كورد ده‌توانێت نزیكه‌ی 5 كورسییه‌ك بباته‌وه و ئه‌گه‌ر وردتر كاری بۆ بكه‌ن كورسیی زیاتریش ده‌ه‌بنه‌وه.
ئه‌مه جگه له پارێزگاكانی لوڕستان، چوارمه‌حاڵ و به‌ختیاری، كیهگیلۆیه و بۆیه‌ر ئه‌حمه‌د، كه ئه‌و سێ پاریزگایه لوڕ و به‌ختیاریی و له‌كن و هه‌موو به نه‌ژاد و بنچینه كورد، به‌ڵام جگه له له‌ك ئه‌وانی تر خۆیان به كورد نازانن، به‌تایبه‌ت به‌ختیارییه‌كان.
په‌رله‌مانی ئێران ژماره‌ی كورسییه‌كانی 290 كورسییه، 5 كورسیی كۆتای كه‌مینه‌كانه، 285 كورسییه‌كه‌ی تر بۆ هه‌موو ئێرانییه‌كانه.
پاریزگاكانی كوردستان به‌مشێوه‌یه كورسییه‌كان مسۆگه‌ر ده‌كه‌ن:
ـ ئازه‌ربایجانی ڕۆژاوا (ورمێ): ژماره‌ی دانیشتووانی: بریتییه له: 3،080،576 كه‌س، ژماره‌ی كورسییه‌كانی بریتییه له 12 كورسی، هه‌ر كورسییه‌كه پێویستی به: 256 هه‌زار و 714 ده‌نگه.
ـ پارێزگای كرماشان: ژماره‌ی دانیشتووانی بریتییه له: 1،945،227 كه‌س، ژماره‌ی كورسییه‌كانی بریتییه له: 8 كورسی، هه‌ر كورسییه‌ك پێویستی به: 243 هه‌زار و 153 ده‌نگ هه‌یه.
ـ پارێزگای كوردستان (سنه): ژماره‌ی دانیشتووانی بریتییه له: 1،493،645 كه‌س، هه‌ر كورسییه‌ك پێویستی به: 248 هه‌زار و 940 ده‌نگ هه‌یه.
له‌خولی پێشو، كه له 26ی شوباتی 2016 به‌ڕێوه‌چوو، كورد جگه له ده‌نگه مسۆگه‌ره‌كانی كرماشان و سنه و ئیلام كه ده‌كاته 17 كورسی، له ورمێ له خولی یه‌كه‌مدا 4 نوێنه‌ری ده‌رچوو، له تارانیش 3 كاندیدی كورد سه‌ركه‌وتن. بۆیه له خولی ده‌یه‌م ژماره‌ی كورسییه‌كانی كورد گه‌یشته 25 كورسی.
به‌ڵام ئه‌مجاره به‌هۆی بایكۆتی گه‌وره‌ی كورد و ئیسڵاحییه‌كانی كورد ئه‌وه‌ی به مسۆگه‌ریی بۆ كورد ده‌مێنێته‌وه ته‌نیا 17 كورسییه‌كه‌ی سێ پارێزگاكه‌ی: ( كرماشان، سنه و ئیلامه، ده‌نگه‌كانی ورمێی دیار نییه و ئه‌گه‌ر هه‌یه ته‌نیا 3 بۆ 4 كورسیی بباته‌وه. له‌به‌ر ئه‌وه كورد له تاران و خۆراسان چاوه‌ڕێی كورسیی لێ ناكرێت، ڕه‌نگه ته‌نیا 20 كورسیی بۆ بمێنێته‌وه.
ئه‌و 5 كورسییه‌ی كه‌مینه‌كانیش به‌مجۆره‌یه:
ـ جووله‌كه (كه‌لیمی): 1 كورسی.
ـ زه‌رده‌شتی: 1 كورسی.
ـ ئه‌رمه‌نیی باشوور: 1 كورسی.
ـ ئه‌رمه‌نیی باكوور: 1 كورسی.
ـ كلدۆ و ئاشووری: 1 كورسی.