گەر گەلانی جیهان هەمیشە بە دوای شتێک، هۆکارێک، کاراکتەرێک، بکەرێک، رووداوێکی سیاسی، کۆمەڵایەتی یا فەرهەنگی، کارەساتێکی مێژوویی یا خاڵێکی هاوبەشدا دەگەڕێن کە دەور یەک پەیام و لە ناو یەک نیشتیماندا کۆیان بکاتەوە، کورد هەمیشە بەدوای هۆکارێک و هۆکارەکاندا دەگەڕێت ببێتە هۆی دابەشکاری و لە ناوەوە وێران و زیاتر بەخۆیەوە سەرقاڵی بکات.
مێژووی گەلان پڕیەتی لە رووداوو بەسەرهات و کارەسات و هەڵکشان و داکشانی روناکبیری، سیاسی، سەربازی و خاڵەکانی وەرچەرخان و بڕینی قۆناغەکان لە ماوەیەکی زەمەنی کورت یا درێژدا. کۆی ئەم رووداوانە لە خاڵێک و وێستگەیەکی مێژووییدا وەستاون و بوونەتە هۆکاری گۆڕانکاری گەورە لە فۆڕمی ژیان و هزرو بیرو دونیابینی و و جۆری سیستەمی سیاسی و مۆدێلی حوکمڕانی و گەیاندنی کەشتیەکەی چارەنووس بە لەنگەری ئارامی و ئاسوودیی و ئۆقرەییەوە.
لەوەتەی بیری ناسیونالیزم لەدایک بووە و قوتابخانە فکریە رۆژئاواییەکان پانتای فکرو مەعریفەو زانستیان تەنیوەتەوە، کەم تازۆر کوردیش لەگەڵ ئەم تەوژمە فکریەدا رێی کردووەو ئەو ئاڕاستەیەی هەڵبژاردووە پێی وابووە دەیگەیەنێت بە سەربەخۆیی نەتەوەیی و دروست کردنی قەوارەیەکی یەکانگیری سیاسی و نەتەوەیی و نیشتیمانیەوە.
بەڵام رەوتی مێژووی خەبات و تێکۆشانی کورد لە سەت ساڵی رابردوودا پێچەوانەی هەموو چاوەڕوانیەکان جگە لە هێنانەئاراو گەڵاڵە کردنی جۆرێک لە هۆشیاری نەتەوەیی، لێکەوتەو دەرەنجامێکی دڵخۆشکەری ئەوتۆی نەداوە بە دەستەوەو مخابن بووەتە هۆی زیاتر پەرتەوازەیی ریزەکانی کوردەوە.
بەداخەوە فۆڕم گرتنی جۆرێک
لە هۆشیاری نەتەوەیی بە درێژایی سەت ساڵی رابردوو نەیتوانی ئەو هێزە سیحراویە رۆحیە بە کوردی هەر چوار پارچەی کوردستان ببەخشێ زیاتر بەدوای هۆکارەکانی یەکگرتوویی نەتەوەیی و کۆمەڵایەتی و ناسیۆنالیزمێکی میانرەودا بگەڕێن، لە دەور یەک گوتاری رادیکاڵی نەتەوەیی و نیشتیمانیدا کۆیان بکاتەوە.
بە پێچەوانەوە ئەم هۆشیاریە نەتەوەییە فۆڕم گرتووە بوو بە کەرەسەیەکی خاوو بەردەست بۆ دروست کردنی دەیان گرووپ و دەستەو حزب و بزووتنەوەی سیاسی کەوا هەر کامیان هەڵگری دونیایەک روانگەو پێکهاتە و جیاوازی فکری و مێتۆدو ئاڕاستەی جیاوازی سیاسیەوە بوون.
لێکەوتەکانی ئەم دۆخە، لەبری گەڵاڵەکردنی شوناسێکی یەکگرتووی ناسیۆنالیزمی کوردی، بریتی بوون لە دابەشکاری کۆمەڵایەتی و تۆخ بوونەوەی هەرچی زیاتری ناوچەگەرێتی و چەکەرەی هەستی قێزەوەنی شارچێتی و دەست گرتن بە خێڵ وعەشیرەت، وەک هێماو و وێنای شوناسی نەتەوەیی و ئایکۆنی نیشتیمانی و مۆرکی کورد بوون.
هەر لەم سۆنگەیەوە ئیمتیدادی ئەم رەوتە ئێستاشی لەگەڵدابێ بەردەوامی هەیە.
نە قۆناغەکانی رۆشنگەری و نە هەژمونی فکرو ئایدیاو دونیابینیە جیاوازەکان و خەبات و تێکۆشان و بەخشینی روبارێک خوێن و ماڵوێرانی توانیان لە دروست کردنی ستراکتۆرێکی فکریی یەکگرتووی نەتەوەیی و رۆحیەتی کۆڵنەدان یارمەتی کورد بدەن، نە رەوتی جیهانگەرایی ( عەولەمە ) و پۆست مۆدێڕنەو شۆڕشی تەکنۆلۆجیاو لە دایک بوونی سۆشیال مێدیا بوون بە کەرەستەو هۆکاری یەکانگیری و بەهێزکردنەوەی هەستی لاوازو کرچ و کاڵ بووەوەی ناسیۆنالیزمی کوردی.
کورد لە ئێستادا، بە پێچەوانەی هەموو گەلان، زیاتر لە هەموو جارێک و زۆر بە هێزو تەوژمێکی سەرسووڕهێنەرو وێرانکەرەوە وێڵی دۆزینەوەی هۆکاری ترە بۆ بەگژیەکداچوونو پێکدادان و سوکایەتی کردن وتۆڵەکردنەوە و بێماف و بێ نرخ کردنی یەکترو تۆخ کردنەوەو زەق کردنەوەی سەرجەم ئەو هۆکارانەی بە درێژایی سەت ساڵی رابردوو لە هەموو مافێک بێ بەشی کرد و وەک گەریدەیەکی ماندوو و رەنج بەخەسارو پەراوێزکەوتوو، لە داڵان و کونج و کەلەبەرە تاریکەکانی مێژوو و دونیای خەون و خەیاڵ و خواستە نەتەوەییەکاندا هێشتیەوە.