ئەوەی راستی بێت، سەرەتای ئەم نارەزایەتییانەی گەلانی ئێران زۆر دراماتیكیانە بوو، بۆیە ئەوەی لە مێشكی چاودێراندا دەخولایەوە، كە ئەم جارەش نارەزایەتیەكی كورتخایەنە و لەلایەن كۆمەڵێك هاورێی ژینا ئەمینی و خەڵكی نارازی زەرەمەندی سنوری كوردستانە و زۆری پێ ناچێت دادەمركێتەوە و ئەوەی تێدا دەچێت و زەرەر دەكات تەنها چەند خانەوادەیەكن و توشی ئەو جەرگ سوتانە دەبن، بەڵام كە نارەزایەتیەك بۆ نزیكەی دوو مانگ بەو بارودوخەی بابەتی و خودیەوە بێت و بەو رادەیە درێژە بكێشێت و بەردەوام لە فراوانبووندا بێت، ئەمە قسەیەكی ترە و دۆست و دوژمنی توشی شۆك كردووە و هەمووان ئەوەیان بۆ دوپات بووەوە، كە س ئەو خەڵكانە ئازایەتیەكی وایان نواندووە كە وێنەی لە دونیادا نیە. با بزانین ئەم شۆرشە بۆ نمونەییە؟ دەڵێین لەبەر ئەوەی :
* ئەو خەڵكە بێ پشتو پەنایەی دوور لە هەر حزب و رێكخراوێك یان لایەنێكی دەرەكی( تەنانەت دوژمنانی ئێرانیش دەستەوەستان تەماشای قارەمانێتی خەڵكی ئێران دەكەن و هاوكێشەی پەیوەندی و بەرژەوەندیەكانیان رێگەیان پێ نادات تەنانەت یارمەتی مەعنەویی ئەو خەڵكە بدەن)ئەو خەڵكەن كە رۆژانە تەنها بە خۆیان و بەس ئەو قارەمانێتیە دەنوێنن.
* لەبەر هاوەكێشە و فاكتەرە سیاسەكان، خودی ئەمریكا و ئۆروپاش ئەگەر بە ئاشكرا سۆز بۆ نارازیەكان دەنوێنن بەڵام بە روونی دیارە كە ئاواتی دامركاندنەوەی نارەزایەتیەكان دەخوازن و ئەكەر هەست بە عەیبەش نەكەن بە شێوەیەكی جیاواز یارمەتیی ئەم وڵاتە دكتاتۆرەش دەدەن بۆ نەهێشتنی نارەزایەتیەكان.
* براكانی ئەم گەلە لە باشوور و تەنانەت لە باكوور و ررژئاوای كوردستانیش سەرقاڵی ململانێ و كێشەی بێ ئەرزش و پرو پوچ و هیچوپوچە نێوخۆییەكانی خۆیانن و هەر یەكە و گیرۆدەی دەستی وڵاتێكە و فەرمانی لێ وەردەگرێت ( ئەمەش لەدەرئەنجامی هەڵەی سیاسی و ناسەربەخۆیی بریاردانیان) و پەیوەستن بەو ولاتانەوە و ناتوانن جموجوڵًێك بكەن لە قازانجی ستراتیجیەتی پرسی كورد بێت.
*دەركەوت مردنی ژینا هاوشێوەی بوعەزیزیش نیە و شۆرشێكی تاكە لە مێژووی هەموو ناوچەكەدا و، بێ پشتوپەنایی كۆڵی پێنەداون تا دێت لە رووی ژمارە و نەوعیشەوە فراوانتر دەبێت و ئەو خەڵكە بێ سڵكردنەوە لە هیچ شتێك قوربانی زیاتر دەدەن و شێلگیرانە بۆ پێشەوە دەرٍۆن.
ئەوەی زۆر گرنگە كە پاش نزیكەی دوو مانگ خەڵكی نارازی هیچ یارمەتیەكی پێنەگەیشتووە و كۆڵی نەداوە كەچی رژێمێك بەو هەموو توانا و ئیمكانیاتە مادی و مەعنەویەی دەوڵەتێكی خاوەن نەوت و غازەوە ( وەك فاكتەرێكی سەرەكی كاریگەر لەسەر هاوكێشە جیهانیەكیانی ئەمرۆی پاش شەری روسیا و ئۆكرانیا) یارمەتی دەرەكی لە لایەن حزبوڵای لوبنان و حزبەڵای عێراق و حوسیەكانی یەمەن پێیدەكات و ئێستاش بە ئاگرو ئاسن نە یتوانیوە ئەم نارەزایەتیە یان شۆرشە كۆتایی پێ بێنێت. بۆیە تا ئێستا ئەوەی روونە دەرئەنجامی سەركەوتنی ئەم شۆرشە ئا لەم ئانوسات و كاتەدا بۆ هەمووان ئاشكرا بووە، ئەگەر بۆ ماوەیەكیش ساردی تێدا بەدیبكرێت بەڵام گۆرانێكی وای بەسەر ئێًراندا هیًَناوە كە جارێكی دیكە ئەم وڵاتە وەكو خۆی لێنایەتەوە.
بوغرایی رژێم كە سەرەتا تەنها بە كۆبونەوەی چەند هاورێیەكی ژینای لەقەڵەم دا و دواتر بە ئاژاوەگێران ناویهێنا و ئینجا هەوڵی ئەوەیدا كە بەدەستی دەرەكیی لەقەڵەم بدات. كە بۆی دەركەوت شۆرشێكی خودیی پاك و بێگەردی گەلانی ئێرانە و بواری هەموو بوختان و ناوهێنانێكی بەدەر لە نارەزایەتی گەلانی ئێران بۆ كەس نەهێشتۆتەوە، دانی بە شۆرشەكە نا. ئێستاش وای لێهاتووە ئەم جمهوری ئیسلامیە پێ راناگات پینەی هەڵوێست و قسەكانی پێشوتری خۆی بكات و، كە دەبینێت نارەزایەتیەك لە فراوانبون دایە و وەكو گڵۆڵەیەكی ئاگر رێگەی خۆی گرتووە و هەموو شتێك لەبەردەم خۆیدا دادەماڵێت و كەس ناتوانێت بەری لێ بگرێت، تەنانەت ئەم دەسەڵاتە لەبەردەم دۆستەكانیشیدا زۆر روگیر بووە.
ئەوەی بە جوانی بۆ رژێمی ئاخوندی ئیسلامیش دەركەوت، كە ئەم شۆرشە تەنها كاردانەوەی شەهیدكردنی ژینا ئەمینی نیە بەڵكو ئەم نارەزایەتیەیە دەربرٍینی ئەو ناخەیە كە بۆ چەندین ساڵە پەنگی خواردۆتەوە و رقێكی پر لە چەربەزەی لە جەوهەری خۆیدا مەڵاس داوەو و ئەم شۆرشە ئەوەی دەرخستووە كە نە بە سوپای پاسداران ونە بەسییج و نە بە شێخانی دەرباری شۆرشی ئیسلامی و نە بە جاشی ئیسلامی و نە بە هەموو دامودەزگا سەركوتكەرە خوێنرێژە هەمەچەشنەكانی ئێران دادەمركێتەوە.
ئا لەم كاتانەدا و ئێستا خەریكە چاودێران دەگەنە قەناعەتێك كە ئەمە تاكە شۆرشێكی نمونەییە لە مێژووی نزیكی سەرجەم گەلانی رۆژهەڵاتی ناوەراستدا بەو شێوەیە بەرپابێت و ئەوەندە بەردەوام بێت.