ئەوەی باسی دەکەین هی ئەمڕۆ نییە و مێژووێکی کۆن و بەری ململانێیەکی درێژ و لەمێژینەوە، لەڕووی کۆمەڵایەتیشەوە دەردە کوردە و بە خۆخۆریی ناودەبرێت. لە سی ساڵی ڕابردوودا، ململانێکان هێز و بەرژەوەندی ئابووریشی دەخۆی ئاڵاندووە، کورد گوتەنی ڕێوی بەخۆی بە کونێوە نەدەچوو، قەڵقەلاشکیشی لە کلکی خۆی خستبوو. هەرێم دوای سی ساڵ لە حکوومڕانی بەهۆی هەڵەکانی لەڕابردوودا لە قەیرانی (متمانە و دارایی و گەندەڵی و دەستوەردانی حزبی و فشاری دەرەکی... تاد) دەژیت، بێ ئەوەی ڕێگەچارەیەکی ستراتیژی بۆ دەربازبوون لە قەیرانەکان کاری پێکرابێت.
دوای تاقیکردنەوەی شەڕی نێوەخۆیی، لایەنەکان گەیشتنە ئەو بڕوایەی ململانێی چەکداری و خوێناوی نێوەخۆیی و خۆبەخۆ ناتوانێت شتەکان یەکلایی بکاتەوە و هێزێک، هێزێکی دیکە بشکێنێت، بۆیە لەم دە ساڵەی دوایی، ململانێکان ڕەوشێکی دیکەیان بەخۆوە گرت. پارتی وەکو براوەی یەکەم، هێز و پێگەیەکی فراوانی بۆ خۆی دەستەبەر کرد، بەڵام دیسان بەهۆی (هاوسەنگی و هاوئاهەنگی) نەیتوانی هێزی (٥٠+١) بەکار بهێنێت، ئەم بەکار نەهێنانی زۆرینەیەش لە جیاتی پەرەپێدانی بنەماکانی هاوبەشی و هاوئاهەنگی و گوتاری یەکگرتوو، کێشەکانی قووڵتر کردەوە و قەیرانەکان مەترسیدارتر کەوتنە بەرچاو، تا ئەوەی هەڕەسە بکەوێتە سەر لاوازکردن و کۆشش بۆ لەناوبردنی کیانی دەستووری و یاسایی هەرێم.
ئەمجارە پشت بە شەڕێکی (سیاسی و ئابووری و دیپلۆماسی و دەروونی و فشاری موشەکبارانکردن و مووچەبڕین و بیزارکردنی خەڵک) برا. کە من پێم وایە سێکوچکەیەکی ئاشکرایە بۆ تەسلمبوون و تواندنەوەی هەرێمی کوردستان لەنێو مەنجەنیقی دوژمنکارانە، کە بریتییە لە (شەڕی ئابووری و دارایی، شەڕی یاسایی و سیاسی، جەنگی دەروونی و ورووژاندنی خەڵک دژی دەسەڵاتی هەرێم).
ئەم سیاسەتە لەلایەن (ئێران) دیزاینکراوە و هەندێک لایەنی کوردی و حەشد و گروپە توندڕەوەکان و دامەزراوەکانی وەکو دادگای فیدرالی بەپلەی یەکەم و ئەوانی دیکەش جێبەجێیان کردووە. هەندێک لایەنی کوردی بە خواستی خۆیان بێت، یان دەرنجامی هەستکردن بە تێکشان و بچووکبوونەوە لەنێوەخۆ بێت، چوونەتە نێو ئەم بەرنامەیە. کە بەکردەوە ئەم دیزاینە هێزەکانی کوردستانی دابەشی سەر دووبەرەی جیاواز و دژە بەیەکیشی کردوون، کە بەم جۆرەیە:
یەکەم: بەرەی ئێرانی و مقاوەمەت، دیارە ئەمە لەناکاو دروست نەبووە، دەمێکە هەیە، ڕەنگە مێژووە ئاشکراکەی بگەڕێتەوە پێش ڕووداوەکانی ٣١ ئاب. ئەم بەرەیە بریتییە لە یەکێتی و حزبە ترسێنراوەکان و هەندێک لە حزبە ئیسلامییەکان. سەرکردەی ئەم بەرەیە کە ئێرانە وڵات و ناوچە و گروپ و هێزەکان لەپێناو فراوانکردنی بەرەکانی بەرەنگاربوونەوە دژی ڕۆژئاوا بەکار دەهێنێت، ڕوو لە هەر کوێیەک بکات، شەڕ و ئاژاوە دروست دەکات، بۆ ئەوەی شەڕە هەقیقییەکان لە خۆی دوور بخاتە و لە ڕێگەی ئاژاوە دەرەکییەکان، ئاژاوە نێوەخۆییەکانی خۆی سارد بکاتەوە. وێرانکەرە، هیچ شتێکت پێشکەش ناکات، ئەو هەموو هێز و وڵات و گروپێک لەپێناو پاراستنی خۆی بەکاردەهێنێت. لەهەمووی مەترسیدارتر بۆ کوردستان ئەوەیە کە کار دەکات لەنێوەۆخدا هێز و گروپە سیاسییە کوردییەکان دابەش بکات و خوەنی یەکگوتار نەبن.
دووەم: بەرەی ڕۆژئاوا و ئەمەریکا، ئەم بەرەیە پتر لە پەنجا ساڵە زەمینەسازی بۆ دەکرێت و لە هەڵکشان و داکشان بووە، تەنیا ئەمەریکا بەهۆی بەرژەوەندییەکانی لە قۆناغی هەستیاردا پشتی کردۆتە کورد، بەڵام ئەم بەرەیە هەنووکە بەشێوەیەکی ئاشکرا و فراوان پەیوەندییە دیپلۆماسی و سیاسییە ئاشکراکانی پەرە پێداوە و یەکێکە لە بەرە ستراتیژییەکان بۆ بەدیهاتنی مافەکانی کوردستان. پارتی دیموکراتی کوردستان ڕاشکاوانە لەم بەرەیە. ئەم بەرەیە هاوکاری پێشکەش دەکات، دەیەوێت هەرێمی کوردستان لەسەر قاچی خۆی بوەستێت و داوا دەکات لەنیوەخۆدا یەکگرتوو بن، لەهەمان کاتدا بێ نیگەرانیی و ڕاڕایی و بادانەوەش نییە.
دەگەڕێمەوە سەر مەسەلەی سەرەکی، ئایا یەکێتی نیشتیمانی کوردستان و حزبەکانی دیکە، کە لە ماوەی ڕابردوو نەیانتوانی بە هەڵبژاردن، ململانێی چەکداریی و فشاری سیاسی و تا ڕادەیەکیش هاندانی خەڵکی ناڕازیی و دروستکردنی بەرەی ئۆپۆزسیۆن نەیانتوانی (پارتی دیموکراتی کوردستان) و (دەسەڵاتی حکومەتی هەرێمی کوردستان) تێکبشکێنن، بەلای کەمەوە بیخەنە خانەیەک لە خۆیان پێناسەی دەکەن. دەتوانن لەڕێگەی تەسلیمبوون بە بەرەی مقاوەمەت و جێبەجێکردنی خاڵ بەخاڵی داواکارییە دیار و نادیارەکانی ئێران و ئەم بەرەیە، ئەم حزبە ڕکابەرەی خۆیان تێکبشکێنن و بچووکی بکەنەوە و وەکو خۆیان مەبەستیانە بیکەنە تەیرێکی مەعقوول؟ پرسیارێکە، هیچ نهێنی و شتێکی شاراوەی تێدا نییە. لەهەمان کاتدا پارتیش بێ خەم لێ دانەنیشتووە، ئەویش لەگەڵ بەرەکەی دیکەدا کاری خۆی دەکات و دەیەوێت ئاراستەی فشارەکان پێچەوانە بکاتەوە.
کار گەیشتۆتە ئەوەی یەکێتی ڕووخاندنی حکوومەت و پارتی بکاتە یەکێک لە ستراتیژە هەنووکەییەکانی خۆی، بێ ئەوەی ڕایبگەیەنێت، ئەم بۆچوونە چۆن پشت ڕاست بکەینەوە، پارتیش لە بچووکردنەوەی یەکێتی و ڕکابەرەکانی بێکار نییە، دەکرێت بڵێم:
یەکەم: چەند ساڵ بەر لەئێستا لەسەر زاری بەرپرسێکی ئەم حزبە داوا لە مالکی کرا بە بڕینی مووچە، پێش لە هەژموون و بە‌هێزبوون و مەترسی سیاسەتی پارتی دیموکراتی کوردستان بگرن!!
دووەم: بەرپرسێکی دیکە داوای بەکارهێنانی هێزی سەربازی لە بەغدا دەکات، دژی هەرێم، لە کۆتایشدا لە داگیرکردنەوەی کەرکووک و ناوچەکانی دیکە بەکردەوە قەوما و کەس ناتوانێت، ڕەتی بکاتەوە بیرۆکەی بەکارهێنانی هێز لەلایەن بەغدا بەهاوکاری و داوای حزبی کوردی بووە واقیع.
سێیەم: ژمارەیەک (نوێنەری پەرلەمان !!) بەئاشکرا جەنگی دژایەتی دەسەڵاتی هەرێمیان بردۆتە بەغدا و لەوێش هێزێکی دوژمنکارانە دژی هەرێم هاوکاریان بووە بۆ فراوانکردنی بەرەی نێوەخۆیی لەپێناو پەرەپێدانی دژایەتی هەرێم.
چوارەم: پەنا بردنە بەر دادگای فیدرالی لەپێناو هەڵوەشانەوەی پەرلەمانی کوردستان و دەرکردنی ژمارەیەک بڕیار کە فتکردنی پێکهاتەکانی لەخۆ گرت و سەرباری دەستکاری شێوازی هەڵبژاردن، ئەمەش وایکرد پارتی بە پێداگرییەوە ڕەتی بکاتەوە بەشداری هەڵبژاردنێک بکات، کە پێشوەختە بڕیار لە ئەنجامەکەی درابێت و پرۆسەیەکی پاک نەبێت. ئەمەش وایکردووە پەیوەندیی دیپلۆماسی بۆ چارەسەری ئەم قەیرانە نوێیە ئاڵۆز و نادیار و سەختە دەست پێ بکات لەنێوان حکوومەت و پارتی و وڵاتە گەورەکانی دونیا.
پێنجەم: کۆتایی پێهێنانی دەسەڵاتی کۆمیسۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان، بۆ ئەوەی پرۆسەکە تەسلیمی کۆمیسۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق بکرێت، ئەمەش وەکو مانگی چواردە دیارە، چۆنە و لەپێناو چییە.
شەشەم: بەکارهێنانی کارتی مووچە بۆ لەڕکردن و تێکشکاندنی دەسەڵات و حکوومەتی هەرێمی کوردستان، ئەم سیاسەتە درێژکراوەی سیاسەتی چەندین ساڵ بەر لە ئێستایە.
حەوتەم: هاندانی خەڵک بۆ خۆپیشاندان دژی حکوومەتی هەرێم، ئەم سیاسەتە، چەندین ساڵە لە سنووری پارێزگای سلێمانی بەڕێوە دەچێت و ناتوانێت ئەم سنوورە ببەزێنێت و بپەڕێتەوە و هەولێر و دهۆک. ئەمەش وایکردووە ئەم ناڕەزایەتییە وەکو کارتی فشاری یەکێتی لێکبدرێتەوە.
ناڕەزایەتی ئاسایی ئەوەیە هێزە سیاسییەکان بەشێوەیەکی سروشتی کار بۆ دروستکردنی فشار و پاشەکشە و لادان و بچووکردنەوەی ڕکابەرەکانیان بکەن، نەک بەئاشکرا بکەونە نێو بەرنامە دەرەکییەکان، وا بکەن ناڕەزایەتی بە دەستکرد و گومان و خیانەت و دوژمنکارانە وەسف بکرێت.
دەمەوێت ئەوە بڵێم، ئاساییە یەکێتی بیەوێت پارتی بچووک بکاتەوە و لاوازی بکات و کورسییەکانی کەم بکاتەوە، یان بەپێچەوانە پارتی هەمان شت لەگەڵ یەکێتی بکات، بەڵام بوونە بەشێک لە ستراتیژی دەرەکی بۆ لەناوبردنی (هەرێمی کوردستان) هەر لایەنێک بیکات، سروشتی نییە و هەڵوێست و کرداریان دەچێتە نێو بازنەی پێناسەی جیاوازەوە.
ئەگەر دەتانەوێت هەرێمێکی دیموکرات و گەشەکردوومان هەبێت، پێویستە:
یەکەم: چی دیکە حزبەکان نەبنە بەشێک و جێبەجێکاری و هاوبەشی بەرنامە دەرەکییەکان بۆ لاوازکردنی هەرێم و خودی حزبە سیاسییەکان، یان هەر پەیوەندییەک کە بە زیان بۆ هەرێم تەواو دەبێت.
دووەم: پاڵپشتی ئەو بەرەو هێزانە بکرێت، کە ئارامی و گەشەکردن و پێشکەوتنی هەمەلایەنەی هەرێمی کوردستانی دەوێت، نەک هێز و بەرەیەک بیەوێت لەپێناو ئاژاوە و شەڕ بەکارمان بهێنێت.
سێیەم: چارەسەری کێشەی مووچە و دارایی و بودچەی هەرێم لەگەڵ بەغدا پەیوەندی بە یەکگوتاریی و پەیوەندی هاوبەشی لایەنە کوردییەکانەوە هەیە، نەک لایەنێک لە بەغدا بینای بکات و لایەنێکیش لەهەمان کاتدا بیڕوخێنێت. لایەنێک داوا بکات و لایەنێکیش ڕەتی بکاتەوە.
چوارەم: ئەوەی ڕوو دەدات بەری سیاسەتی هەڵە و خراپی پەنجا پەنجایە، هەموو لایەنەکان دەتوانن بەشداری کارا و خاوەن پێگە و دەسەڵاتی خۆیان بن، لە حووکمڕانی بەڵام بە شێواز و سیاسەتێکی گونجاوی دیکە، کە نابێتە هۆکار بۆ دووبارە بوونەوەی ئەزموونە خراپە تاقیکراوەکان.
پێنجەم: ئەو شەڕەی هەندێک لایەن لە پێناو ڕووخانی هەرێم و تەفروتونا کردنی پارتی دیموکراتی کوردستان دەکەین، شەڕ نییە لە پێناو بەرژەوەندییەکانی گەلی کوردستان و خەڵک و مووچەی مووچەخۆرانیان، بەڵکو شەڕە لەپێناو خۆ دەربازکردن لە (هەستکردن بە پەراوێزخرانیان).
شەشەم: یەکێتی و لایەنەکانی دیکە دەتوانن کار بۆ فتکردنی پارتی بکەن، بەڵام هەڵەیەکی ئەخلاقی و سیاسی و مێژوویی دەکەن، ئەگەر پێیان وابێت دەتوانن لەڕێگەی تێکشکاندنی حکوومەت و پەرلەمان و دامەزاراوەکانی هەرێمی کوردستان پارتی فت بکەن و بچووکی بکەنەوە. وەکو چۆن پارتیش زیان دەکات، بە گیانی غرورو مامەڵە لەگەڵ لایەنەکانی دیکە بکات.
لەبەر ئەوە هەر لایەنێک بیەوێت هێزی دەرەکی و دادگا و گروپە دوژمنکارەکان بۆ بردنەوە لە هەڵبژاردن بەکار بهێنن، گەمە و سیاسەتێکی دۆڕاوی پێشوازی لێ نەکراو دەکەن، بردنەوەی لەم جۆرە تێکشکاندنی سەرتاپای ئەزموون و بوون خودی هەرێمە، بۆیە باشترە ململانێکان بەشێوەیەکی سروشتی خۆمانە لەنێوەخۆ بەڕێوە ببەن، نەک سیاسەتی دەستکرد و هاوردە و فشاری ساختە دروست بکرێت. لەکردەوەش ئەنجامی ململانێکان گەیشتۆتە ئەوەی خۆیان پێیان نەڕووخا، بەئاشکرا دەیانەوێت لەڕێگەی بەرەی مقاوەمەت و بەرنامەی دەرەکی ئەنجامی بدەن.
دەپرسم، ئەگەر هەرێمان نەبێت، هەڵبژاردنمان بۆ چییە، ئەگەر فرەیی و بوونی حزبی سیاسی جودا نەبێت دەستاودەستی دەسەڵاتیمان بۆ چییە؟. ئەگەر بانک و داهات و بودجە و ئابووریەکی وەبەرهێنانی کوردستانیمان نەبێت، شەڕ لەسەر کۆمپانیا و شەریکە بەش و شەریکە داهات و شەریکە بانک لە هەژماری من و وەبەرهێنان بۆ چییە؟ دەپرسم، ئەگەر لەسێ شاردا چەندین دەسەڵات و هێزمان هەبێت، لەژێر دەستیی و پاشکۆبوون دەبێت چۆن بین؟ پرسیار و دەیان پرسیاری دیکە، لەبارەی ئەوەی بەخۆیان پێیان نەڕووخا، بۆ دەبێت بە هێز و فشاری دەرکی تەفروتوونای بکەن!!.