2019-06-02   5045     
تووشبوون بەشڵەژان زیان و كاریگەری نەرێنی بۆ سەر باری تەندروستی و باری دەروونی مرۆڤ هەیە.
بەپێی لێكۆڵینەوە زانستییەكان سەلمێنراوە كە شڵەژان زیان بە مێشك دەگەیەنێت و دەبێتە هۆی بچووكبوونەوەی مێشك.
بەپێی لێكۆڵینەوەیەكی زانایانی زانكۆی Yale University شڵەژان كاریگەری هەیە لەسەر كەمبوونەوەی رێژەی ماددەی رەساس لەمێشكدا كە لەسەنتەری دڕكەپەتك و ناوچەی لێپرسراو لەكۆنترۆڵكردنی خوودا هەیە.
كاتێك تووشی شڵەژان دەبین پەستانی خوێن بەرزدەبێتەوە و خێرایی لە هەناسەدان روودەدات و كێشە لەكۆئەندامی هەرسكردن و زیادبوونی لێدانی دڵ روودەدات هەروەها ئارەزووی خوارن زیاد دەكات یاخود كەم دەبێتەوە و توڕەیی و جگەرەكێشان و ئالوودەبوون بەخواردنەوە كحولیەكان زیاد دەكات لەگەڵ گریانی بەردەوام.
زۆر گرنگە مرۆڤ هەمیشە بیربكاتەوە لەو رووداوانەی ڕۆژانە رووبەڕووی دەبێتەوە، بۆیە دەبێت بەشێوەیەك لەشێوەكان رووبەڕووی شڵەژان ببَتەوە و پارێزگاری لە تەندروستی خۆی بكات و فێربێت چۆن رووبەڕووی بێتەوە بەشێوازێكی تەندروست.
چەند ڕێگایەك هەن بۆ دووركەوتنەوە لە شڵەژانەكان:
- دووركەوتنەوە لەئینتەرنێت: دووركەوتنەوە لەئینتەرنێت و رووداوە گرنگەكان یارمەتیدەرە بۆ كەمكردنەوەی فشاری دەروونی و شڵەژان.
- دووركەوتنەوە لەكەسانی نەرێنی: مامەڵەكردن لەگەڵ ئەم جۆرە كەسانە كارێكی ماندووكەرەو لەهەندێك كاتدا دەبێتە هۆی دروستبوونی شڵەژان، بۆیە دەبێت بەسەربردنی كات لەگەڵ ئەم جۆرە كەسانە كەمبكرێنەوە.
- رزگاربوون لەكینە: بوونی هەستی نەرێنی لەناوخۆی مرۆڤ دەبێتە هۆی زیادبوونی شڵەژان و بەردەوامبوون لەسەر ئەو هەستە، چونكە رق و كینە دەبێتە هۆی زیادبوونی شڵەژان، بۆیە رزگاربوون لەكینە دەبێتە هۆی ئارامی و كەمبوونەوەی شڵەژان.
- رێكخستنی كاروبارەكان: هەنگاونان بۆ رێكخستنی كاروبارەكان بەپێی گرنگی و ئەولەویەت دەبێتە هۆی پشوودان و كەمبوونەوەی فشار و شڵەژان.
- داواكردنی یارمەتی: هەرگیز هەست بەشەرم مەكە لەداواكردنی یارمەتی لەكەسانی چواردەور لەكاتی تووشبوون بە فشار و شڵەژان، چونكە ئەوە دەبێتە هۆی لاچوونی هەستی نەرێنی و پتەوبوونی پەیوەندییەكان.
رێنماییەكان بۆ كەمكردنەوەی فشار و شڵەژان و دروستبوونی كاریگەری ئەرێنی لەسەر تەندروستیمان:
* وەرزشكردن و ئەنجامدانی راهێنانی وەرزشی بەتایبەت یۆگا.
* دابەشكردنی كاروبارەكان بەسەر كەسانی دیكە.
* كەمكردنەوەی ئەو خۆراك و خواردنەوانەی ماددەی كافاینی تێدایە.
* گرتنەبەری سیستمێكی خۆراكی تەندروست و هاوسەنگ.
* لەبیرنەكردنی خواردنی سەوزەوات و میوە.
* تەرخانكردنی هەندێك كات بۆ خودی خۆت.
* فێربوونی شێوازەكانی هەناسەدانی قووڵ بۆ رزگاربوون لەفشار و شڵەژان.
راگەیاندنی تەندروستی سلێمانی