چەمکی ئەفیون لە ئەدەبیاتی سیاسی لەژێر هەژمونی تێزی مارکسی لەڕەخنەکردنی ئاین گەشەی پێدراوە و پەڕیوەتە نێو کایەیی سیاسی. ئەفیونی سیاسی لە پیناسە هەرەسادەکەیدا بریتیە لە هەر ئایدۆلۆژیا و تێروانینێکی سیاسی کە دەوری ئەفیون/تلیاک دەبینێ لە هێورکردنەوە و سەرقالکردن و بەلاڕێدابرنی سەرنجی ڕای گشتی. ئەفیونی سیاسی بەهەمان شێوەی هەر مادەیەکی تری هۆشبەر، خۆشحاڵی و ئارامیەکی کاتی بە خەڵکی دەبەخشێت و سەرنجیان بەتەواوی لەسەر گرفتە ڕاستەقینەکە لادەبات و باوەڕبەخۆبونێکی ساختە لە هۆشی کەسەکان دروست دەکات ، لە دەرەنجامیشدا دەبێتە هۆی ئاڵودەبون بەم ساختەییە و وابەستەیی بەم وەهمە. 

بزوتنەوەی ناسیۆنالستی کوردی (کە یەکێکە لەدەرکەوتەکانی توندوتیژی خۆرهەڵاتی و لەهەناوی خۆی بەتەواوی بارگاویە بە توندوتیژی ئەخلاقیاتی دونیای خۆرهەڵاتی/ئیسلامی و لەبنەڕەتدا بەرمەبنای گەشەکردن و فۆڕمۆلەبونی هەستی نەتەوەێتی نیە لای کۆمەڵگای کوردی، بەڵکو وەک تەواوی ناوچەکانی تری خۆرهەڵاتی ناوەڕاست زیاتر بەشێکە لە پاشماوەی ئاشوبی هەڵپەی دەسەڵات لەدوای کەوتنی ئیمپڕاتۆریەتی عوسمانی، بۆیە ئێمە لەم وتارەشدا مەبەستمان لە ناسیۆنالیزمی کوردی زیاتر ئەو بزوتنەوەیەیە کە شێتانە هەڵپەی دەسەڵات و هێز دەکات و بەتەواوی پشت بە توندوتیژی ڕوت دەبەستێت بۆ ئەم ئامانجە) ئەم بزوتنەوەیە لە باشوری کوردستان لەدوای ڕاپەڕینەوە کاتێک تەواوی ماسکە ساختەو نائینسانیەکانی دەکەون و ئەوپەڕی ڕەفتاری توندوتیژی خۆی لەشەری نێوان ملیشا حزبیەکان نمایش دەکات، ساتێکە کە جەوهەرە پەتەکەی خۆی بەبێ هیج فۆرمێکی جوانکاری نمایش دەکات. تەواوی فیگەرە گەورەکان لە ئەفسونی ئەفسانەیی و پاڵەوانێتی خۆیان دەکەون و سحری نەتەوەچیەتی چیتر توانای سەرسامکردنی خەڵکی نامێنێت، لەم ساتە زەمەنیە ڕۆحی ناسیۆنالیزم چیتر بەند نیە لەژێر دروشمی ئەفسانەی جەستەی نیشتمانی داگیرکراو، بەڵکو ئەم ڕۆحە، ئەم ئەهریمەنی فرانکشتاینە تەواو ئازادی خۆی وەردەگرێت چێژ لەو پەڕی نمایشی توندوتیژی وەردەگرێت. جەنگاوەرە نەتەوەپەروەرەکان لەسەر کەپکی حەمەدئاغا سەدان کەس لەیەکتری دەکوژن، ستایلی توندوتیژیان لە بەندینخانەی ئاکرێ خەیاڵاتەکانی بەعس دەبڕێت و داهێنانی تۆقێنەر بەرهەم دێنن لە ئازاردانی یەکتری، لەماوەیەکی زەمەنی زۆر کەم کەس ناتوانێت پێناسەی نشتمان پەروەر و خیانەتکار لەیەک جیابکاتەوە، فاشیەتی کوردی کە تادوێنێ ماسکی ئینساندۆستی پۆشیبو و بانگەوازی شەڕی لەدژی فاشیەت جاڕدەدا، ئیمڕۆ هاوپەیمانن و خەندە بۆیەکتری دەکەن. 

ئەم کەوتنی ماسکە و ئەم نمایشە پەتیە لای فیگەرە خوێنەوارە ئایدۆلۆژیستیەکان مەترسیەکی ڕاستەقینەبو بۆ سەر هەژمونی بزوتنەوەی بەناو ناسیۆنالستی و ئاشکرابونی ڕۆحە فاشیستیەکەی. بەڵام بەوەی ئەم فیگەرانە لەساتێکی لاوازی خۆیان دەژین و کاریزما سیاسیەکان و سەرکردە چەکدارەکان هەژمونیان زۆر بەهێزترە بۆیە ناتوانن گەنگەشەی ئەم خیتابە بهێننە پێشەوە لەم ساتەدا. ئەم فیگەرە سیاسیانە هۆشیارانە لەوە ئاگاداربون کە ئەم بزوتنەوەیە هەمیشە گرفتی هەژاری فکری و تیۆری هەیە و ناسیۆنالزمی کوردی  لەهەڵپەیەکی ڕوتی خێل و گڕوپە چەکدارەکان بۆ دەسەڵات بەملاوە نەبۆتە بزوتنەوەیەکی سیاسی بەمانا مۆدێرنەکەی کە خاوەنی فۆڕمێکی سیاسی و نەتەوەی بێت کە لەڕێگەی چەمک و کاری تیۆریەوە بنەما ئایدۆلۆژیەکانی خۆی دابڕێژێت. بۆیە هەمیشە تاکە سەرچاوەی کارکردی ژیانی بریتی بوە لە کارکردێکی ڕۆمانتیکیانە،کارکردن لەنێو بواری هەست و سۆزەکان، دابەشکردنی دونیا بەسەر چاکەو خراپەدا، بەسەر قوربانی و جەلادا، بەڵام ئەم ستایلە ڕۆمانتیکیە کە بریتیە لە خۆ نمایشکردنی وەک قوربانی بەدرێژای مێژو و نیشاندانی هەمو جیهان وەک تاوانبار لەگەل ئەم ڕۆحە توندوتیژیەی دوای ڕاپەرین چیتر بارێک نەبو وزە دەرونیەکان بتوانن بەرگەی بگرن و وەڵامگۆیەکی قایلکەر بن بۆ مێنتالتی گشتی.    
ئەم هەژاریە فکریە هیچ ڕێگایەکی نەهێشتەوە بۆ فیگەرەکانی ناسیۆنالزمی کوردی لەدونیای دوای ڕاپەرین بۆ بەرگری کردن و پێگەداخستنی ناسیۆنالیزم لە کایەکانی تری کۆمەڵایەتی، بۆیە بۆ ڕزگارکردنی ناسیۆنالیزم جگە لە گەڕان لەنێو کایەیی سیاسیدا هیچ بوارێکیتریان بەردەست نەبو کەوا کاریگەریەکەی بەم ڕادەیە ئەفسوناوی بێت، بەهۆی لاوازی و کەم هەژمونیان لە قۆناخی شەڕی نێوخۆی میلیشاکان جگە لەپاشەکشەو چاوەڕێکردن بۆ ئەم نوخبە خوێنەوارە چارەیەکی تر بەردەست نەبو. هەڵبەتە کایەیی سیاسی لەدوای ڕاپەرین لە هەوڵی خۆی نەکەوتبو بۆ ئاوێتەکردن و داپۆشینی ئەم وزە شەڕانگێزە بەماسکی نوێ، وەک بەرهەم هێنانی موقەدەساتی سیاسی و بەڕەمزیکردنی لەنێو ئەخلاقیاتی کۆمەڵگا، ئەم هەوڵانە لەسەرەتای ڕاپەڕین لەلایەن تەواوی گڕوپە ملیشاکان درا بەڵام لاوازی هەوڵەکە و شکست هێنانی لەوەدابو کە سیاسیەکان و بنەماڵە و خێڵ و گڕوپ و حزبەکان بە موقەدەس و کاریزمی دەکران نەوەک خودی سیستەمەکە، ئەمەش کاریگەریەکەی کەم مەودا لەڕوی کات و سنوردار لەڕوی جوگرافیەوە بو، هەربۆیە تەواوی مێژوی دوای ڕاپەرین بریتیە لەکەوتنی ماسک لەدوای ماسکی ئەم ڕۆحە توندوتیژ و شەڕخوازە، بریتیە لە هەوڵی شکست خوارد و نەزۆک و بەتاڵ لەڕوی فکریەوە، بێ هێزو بێ کاریگەر لەڕوی باوەڕەوە، بەم جۆرە هەژمونی لەبزواندنی هەست و سۆزی گشتی نزیک دەبوەوە لەکەمترین ڕادەی خۆی و خاڵی نائومێدی لەبزوتنەوەکە نزیک بو لەدەرکەوتن. ئەم دۆخە لە پوکانەوەی هەژمونی ناسیۆنالیزم/وزەی توندوتیژی بەردەوام دەبێت تاوەکو دروست بونی بزوتنەوەی گۆڕان. هەڵبەتە لێرە کاتمان نیە هۆکار و چیەتی دەرکەوتنی ئەم بزوتنەوەیە لەم ساتە باسبکەین بەڵکو ڕاستەوخۆ دەچینە نیو کاریگەریەکانی ئەم هەنگاوە لە رزگارکردنی توندڕەوی ئەخلاقیاتی ناسیۆنالستی کوردی لە ئەگەری مانەوەی بێ ماسک و پەتی خۆی و پەردەپۆشکردنی بە ماسکی نوێترو ڕازاوەتر. 

لەم قۆناغە بەدواوە هەوڵی چری فیگەرە خوێنەوارەکانی ناسیۆنالزمی کوردی بە ڕابەرایەتی نەوشێروان مستەفا بریتیە لە ڕزگارکردنی ڕۆحی دڕندەی ناسیۆنالزمی کوردی، لەڕێگای خستنەکاری شانۆی سیاسی جیاوازجیاواز و بەرهەم هێنانی حەرامی سیاسی کە دواجار دەگات بە موقەدەسکردنی ئەوەی پێی دەوترێت حوکومەتی کوردی لەباشوری کوردستان و حەرامی یاخی بونی ڕادیکاڵانە لەم ئەخڵاقیاتە. نەوشیروان مستەفا مایسترۆ و ئەقلی ئەم هەوڵەیە کە تەواو لەمە هۆشیارە کە تاکە هەوڵ بۆ نەجاتدانی ئەم ڕۆحە، ئەم ناوکە پەتیە، ئەم سەرچاوەی وزە نەبڕاوە بریتیە لە پیشەسازی بەرهەمهێنانی موقەدەساتی ئایدۆلۆژی و هیوای ساختەو دەرخواردانی تلیاکی سیاسی بە مرۆڤ. لێرە بەدواوە وەهمی چاکسازی لەڕێگای سیستمی پەڕلەمانتاریزم دەبێت بەو شا دەمارەی کە دەورێکی گەورە دەگێرێت لە ژیاندن و هێشتنەوەی ئەژدیهای ئەخلاقیاتی توندوتیژی کوردی لەسایەی موقەدەسی حوکومەتی خۆجێی کوردی. لەڕێگای وەهمی گۆڕانکاری کردن لە دامودەزگاکانی حوکومەت و ئیدارەی پارتی و یەکێتیدا، هەوڵی دورخستنەوەی فۆکەس دەدرێت لەسەر ئەم دەزگا دڕندەیەی کە بەربەریەتی توندڕەوی ناسیۆنالزمی کوردی بەرهەمی هێناوە، بەم شێوەیە ئەم ڕواڵەتە پەتیەی ئەخلاقیاتی توندوتیژی  ناسیۆنالیزم پەردەیەکی دەکرێت بەسەریدا و چیتر ڕواڵەتە پەتیەکەی کەس ئازارنادات، لەشوێنی ئەمەدا موقەدەسی حوکومەتی کوردی دێتە پێشەوە کە ڕەوایەتی بەخۆی دەدات پراکتیکی هەمان ڕادە لە توندوتیژی بکات لەگەڵ چەپاندنی ئایدیای یاخیبونی شۆرشگێرانە لەم ئەخلاقیاتە سیاسیە (هەڵبەت ئێمە لەم وتارە مەبستمان لەپڕاکتیکی توندوتیژی لەلایەن حوکومەتی کوردی هەمان ئایدیایی تێزە ڤێبەریەکە نیە کە لەپێناسەی دەوڵەتدا ئاماژەی پێ دەدات کە دەوڵەت بەرهەمی مۆنۆپۆلی  ڕەوایەتی بەکارهێنانی هێزی توندوتیژیە، ئەوەی ئێمە مەبەستمانە ڕەوایی کۆنتڕۆلکردنی هێزی فیزیکی نیە کە ڤیبەر پێی دەڵێت authority بەڵکو مەبەستی ئێمە چەسپاندنی مافی ڕەوای بەکارهێنانی توندوتیژیە لەهەرە فۆرمە سەرەتاییەکەی بەبێ ئامادەیی گرێبەستی کۆمەڵایەتی یان دەوڵەت لەشێوە بیرۆکراتیەکە، واتا توندوتیژی پەتی بێ هیچ کۆت و بەندێک). 

نەوشیروان مستەفا بەباشی لەمە ئاگاداربو کە لەباشوری کوردستان سەرەتایترین گرێبەستی کۆمەڵایەتی بەمان سۆسیۆلۆژیەکە لەنێو کۆمەڵگەی کوردی غیابە و تائێستاش بنەما ئەساسیەکانی لەسەر پڕەنسیپەکانی کۆمەڵگای خێلەکەی و بەدەویەت وەستاوە، بۆیە کایەیی سیاسی دەتوانێت بەبێ هیچ کۆت و بەندێکی فکری و لۆجیکی سیاسی تادوا سنورەکانی هیپۆکراتیەت، یاری و مناوەرەکانی خۆی بکات. لەسەر بنەمایەکەی بەم شێوەیەیە کە نەوشێروان مستەفا بێ دودڵی دەست بە بانگەشە تراجیکۆمیدیەکانی دەکات، بانگەشەی سیستمی پەڕلەمانتاریزم لەیەکەیەکی کۆمەڵایەتی کە نە سەرەتایترین گرێبەستی کۆمەڵایەتی بەمانا مۆدێرنەکەی کۆمەڵگا و نە دەوڵەت بەمانا سیاسیەکەی بونی نیە!!، ئەو باس لەدروست بونی کێبڕکێ یەکی مەدەنیانە دەکات بەڵام بەبێ هەبونی گوتارێک لەدژی توندوتیژی بەربەریەتی خێلەکی کوردی کە لەفۆڕمە هەرە پەتیەکەی خۆیدا بێ هیج کۆتوبەندێک باڵادەستە، باس لە پلۆڕالیزمی سیاسی و فکری دەکات بەڵام ناشبێت بەهیچ شێوەیەک قسە لەسەر تۆتالیتاریەتی ئاینی و ئەخلاقیەتی فانەتیکی خێڵەکی بکرێت، واتا دەتوانین دێمۆکراسیمان هەبێ و باس لە گۆڕانکاری بکەین بەبێ تەحەداکردنی هیچ بەها و نۆڕمێکی باڵادەست، بەبێ ڕەخنەکردنی فۆڕمی کۆمەڵگای خێڵەکی، بەبێ قسەکردنی لەسەر پێگەی ئاین. ئیتر دەتوانین لیستی ئەم گاڵتە ناخۆشانەی نەوشیروان گەڵێک درێژ بکەینەوە بەجۆرێک مرۆڤ نزیک دەبێتەوە لە وێناکردنی پۆرترێتی خاوەنی ئەم گاڵتە ساردانە لە شێوەی دۆنکیشۆتێکی نقومبو لەنێو دوکەڵی جگەرەکەی و بیر لەگۆڕینی دونیا دەکاتەوە، بەڵام نابێت بکەوینە ئەم هەڵەیەوە چونکێ ئەمە تەواو پێچەوانەی باگراوندی مێژوی ئەم سیاسیەیە.

نەوشیروان مستەفا یەکێک بو لەو سیاسیانەی تەواو هۆشیار بەوەی کە گۆڕانکاری لە سیستمی سیاسی کۆمەڵگا خۆرهەڵاتیە دواکەوتوەکان پەیوەستە بە کۆمەڵێک فاکتەری بنچینەیتری وەک، کەڵتوری، ئابوری، فکری، جیۆپۆلەتیکی و مێژویەوە. بەبێ کارکردن و بەرخوردی لەگەل ئەم فاکتەرانەوە هەر هەوڵێک بۆ گۆڕانکاری، تەنها یەک دەرەنجامی دەبێت، ئەویش گۆڕینی دەستەیەک لەسیاسیە بە دەستەیەکی تر، ئەوەی کە بەزمانی عەوام پێی دەڵێن گۆڕینی دەموچاوەکان. ستراتیجیەتی ئەو وەک هەر سەرکردەیەکی تری دونیای خۆرهەڵات بریتی بو لە پەردە دادان و دورخستنەوەی تەواوی ئەم فاکتەرە ڕاستەقینانە بەڵام بەبێ ئەوەی چەمکی گۆڕان گوڕو تینی خۆی لەسەر زیهنیەتی جەماوەر لەدەست بدات. بۆئەمەش کارکردنێکی ڕۆمانتیکیانە پێویست بو کەوابکرێت تەواوی ئافات و نەهامەتی دونیایی ئێمە بخرێتە ئەستۆی تاقمێکی سیاسی و پۆرترێتکردنیان وەک شەیتانی ئەبەدی و حەرام کردنی هەر گفتوگۆیەکیش لەسەر ئەو بونیاتیە ئەخلاقیەیی کە ئەم سیاسیانەی بەرهەم هێناوە، کارکردەکە هێندە ئاسان بو کە بەشێکی زۆر لەو سیاسیانەی کە پێگەیان لێژ بو لەبەرەی شەیتان هەر زو سەنگەرەکانیان گواستەوە بۆ نێو ئەم بزوتنەوەیە و وەک پاڵەوانیش پێشوازیان لێکرا. ئەم کارکردە ڕۆمانتیکیە لەماوەیەکی زۆر کورت کاریگەریە ئەفیونیەکانی دەرکەوتن و چێژێکی یەکجار خۆشی بەنێو جەماوە بڵاوکردەوە. بنەڕەتی ئەم خۆشیە ڕەگێکی قوڵی لەم کارلێکە دەرونیەوە دەهات کە فرۆید بە مێکانزمەکانی بەرگری دەرونی پیناسەیان دەکات بەتایبەت لەنمونەی بە فریشتەکردنی ئێمە و بەشەیتانیکردنی ئەوان، نەوشیروان مستەفا دەوری ئەو دەرونشیکارەی دەگێڕا تەنها بۆ خۆشحالکردن و پەردەپۆشکردنی گرفتی نەخۆشەکە میکانزمی شوێنگۆرکێ (displacement) وەک چارەسەر پێ بەخشین و ئەمانیش کەوتنە ژێر کاریگەری ئەفیونەکە. هیچ ساتێک بەقەد دوا ڕۆژەکانی تەمەنی نەوشیروان کاریگەریە سلبیەکانی ئەم ئەفیونە ڕون دەرنەکەوت، کاتێک عەوام چاوەکانی ئەبلەق کردون و سەیردەکات ئەفیونەکە چیتر کاریگەری نەماوە و ناشزانێت کاتێک کە ئەوان بێ هۆش بون چی ڕویداوە و هیچ ئایدیایەکیشی نیە کە چی ڕودەدات لە ئێستایا!! ساتێکە بەڕەهایی هەموان ئەبلەق ماون تەنها سەیردەکەن و کەمترین قسەدەکرێت، ئەم دۆخە تەواو ئەو ساتە دەرونی و هۆشیەیە کە مرۆڤ خەبەری دەبێتەوە و بۆی دەرەکەوێت کە هەڵەیەک ڕوی داوە نەئەبوایە بکرێت. 
ئەم ساتانە ساتی زۆر هەستیار و شۆڕشگێرانەن لەمێژوی مرۆڤایەتی بەهۆی ئەوەی هەستی پەشیمانی و توڕەی لەیەک کاتدا تەواوی وزە دەرونیەکان دەخەنە ژێر هەژمونی خۆیان و ڕەفتارەکان ئاڕاستە دەکەن. لەم کۆتا ڕۆژانەی ژیانی ئەم سیاسیە کاتێک تەواوی هەوڵەکانی شکست دێنن لە بەردەوام بون لە شاردنەوەی ڕوی تۆقێنەری ناسیۆنالزمی کوردی و دەرخواردانی ئەفیون چیتر وەک پێویست کارناکات، نائومێدی وەک دوا ئومێدی ڕاستەقینە کە دایکی تەواوی یاخی بون و هۆشیاریەکانە نزیک دەبێتەوە لە بون بە ئەگەرێکی ڕاستەقینە بەڵام مردنی نەوشێروان مستەفا جاڕکیتر دەبێتە فریادڕەسی ئەم ڕۆحە تۆقێنەر و توندەتیژەی کوردی. لە ڕێگای ڕیچوال و کەڵتی مردو پەرستی جارێکی تر بەربەریەتی ناسیۆنالزمی کوردی بەربەستێکی پۆڵاین دروست دەکات بۆ پاراستنی خۆی و بەم جۆرە درێژە بە بونی ئاسودەی خۆی دەدات و تەواوی ئاواتی یاخی بون لەم جەهەنەمە بۆ شوێنێکی نادیار توڕهەڵدەدات.

ژیان و مێژوی سیاسی نەوشێروان مستەفا چەندە زیانی مەترسیداری بە کایەیی سیاسی و هۆشیاری ئێمە گەیاند، مردنەکەشی بەڕادەیەکی مەترسیدارتر زیانی گەیاند. لەڕێگای بە موقەدەسکردنی ئەفیونەکەی و لەم ساتە هەستیارەدا دواهەمین بزماری لە تابوتی ئەو نوزە هۆشیاری و یاخی بونە دا کە دوای ئازار و قوربانیدانێکی تاقەتپڕوکێن بەرهەم هاتبو. ئەم ساتە مێژوییە هێندە هەستیار بو تەنها قڵبکردنەوەی درۆی گۆرانکاری لەنێو حوکومەتی کوردیدا بەس بو کە دەیتوانی لەمێژوی ئێمەدا دابڕانێکی یەکلاکەرەوە دروست بکات و جوڵەیەک بخاتە نێو ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتی. ئەم سکانداڵە کارەساتبارە تەنها یەک هەنگاوی زۆر بچوکی مابو دەمی خۆی بکاتەوە، بەڵام ئەکتیڤ بونەکەی پێویستی بە ئامادەی نەوشێروان مستەفا لە ژیانا هەبو بەم جۆرە ئەم سکانداڵە کاریگەر دەبو، ئەمیش بەتەواوی لەم مەترسیە ئاگاداربو و تەنها ڕوداوێکی وەک مردنیش دەیتوانی ڕێگا لەم سکانداڵە بگرێت، بۆیە ئەم ڕوداوە لەم ساتەدا بۆ نەوشێروان مستەفا خەڵاتێکی یەکگجار بەنرخ بو کە بەقەد نرخی ژیان سودی پێگەیاند (هەڵبەتە من بۆخۆم باوەڕم بەتیۆرەی پلانگێران نیە بەڵام ئەم مردنەی نەوشێروان مستەفا لەم ساتو کاتەدا پرسیاری زۆر هەڵدەگرێت بەتایبەت لەحالەتی نەخۆشی شیرپەنجە).   

لەدوا دەرەنجامدا نەوشیروان مستەفا خاوەنی ئەم ئەفیون و پەردە سحریەیە کە بەربەستێکی نەبڕی لەبەردەم ڕۆشنایی مرۆڤی کوردی لەباشوری کوردستان دروستکرد. بەرهەم هێنەری ئەم وەهمەیە کە ئێمە چیتر داگیرکراو و چەوساوە نین لەژێر هەیبەتی دەسەڵاتی کوردی، ئەم تلیاکەی کە ئەم بێهۆشی و خومارەی دروست کرد کە تا ئێستاش مرۆڤی ئێمە ناتوانێت ئەوە ببینێت کە دڕندەی و فاشزمی ناسیۆنالزمی کوردی بەچەند پلەیەک لە فاشزمی بەعس خەتەرناکترە و تەواوی درزی دەرچون و ئەگەری ڕزگاربونیش لەم سیستەمە فاشیستە داخراو و لەباربراون.

 ئەم لێدانە خەتەرناکە لە وزە و توانای مرۆڤی ئێمە بەهاوکاری پلە یەکی نەوشیروان مستەفا لێدانێکی هێندە بەهێزو کاریگەربو کە تەواوی وزەی مرۆڤی ئێمەی لە ژێرەوە هەڵتەکاند و هەرچی ئەگەر و وزەی یاخی بون و ڕاپەڕینە لەم سیستەمە نزیک بوەوە لەخاڵی لەنێوچونی تەواوەتی. بەجۆرێک ئەوەی داگیرکاری ئینگلیز و حوکومەتەکانی عراقی لەمێژوی مۆدێرن نەیان توانی بەئەنجامی بگەێنن تەنانەت بە قۆناغی ئەنفالیشەوە، ئەوا ئەفیونی نەوشێروان مستەفا لەڕێگای دەرخواردانی تلیاکی موقەدەسی حوکومەتی کوردی بەئەنجامی گەیاند و ئەگەری ڕزگار بون لەم بەربەریەتە مەترسیدارە بۆ زەمەنێکی دوور کۆتایی پێهات.