هاوپەیمانی سیاسی بۆ دەستکەوتی حیزبی؟ یان ڕێکەوتن لەسەر لایەنی کەمی چاکسازی؟ 

سەلاح حسێن ئەفەندی
  2022-02-01     870

عێراق، بە هەرێمی کوردستانیشەوە، لە بوونی سامانی سروشتیدا یەکێکە لە هەرە دەولەتە دەوڵەمەندەکانی جیهان، خاوەنی کۆنترین شارستانیە، پیگەیەکی گرنگی جوگرافی هەیە لە خۆرهەڵاتی ناوەراست و بگرە هەموو جیهانیشدا، بەڵام لەگەڵ هەموو ئەمانەدا، یەکێکە لە دواکەوتوترین وڵاتانی جیهان لە ڕوی ئاستی گەشەکردنی پیشەسازی، کشتوکاڵ، تەکنیکی نوێ و شێوازی مودێرنی کارکردن. ئاستی خزمەتگوزاری لە ئاستێکی زۆر نزمدایە، گەندەڵی و نایەکسانی باڵی بەسەردا کێشاوە. لەبەر بەلاوازکردنی خەڵکەکەی و بێدەستەڵاتکردنیان، وڵاتانی دەسترۆیشتوی جیهان و هەرێمایەتی تەراتێنی تیدادەکەن. ئەوانە لە ڕیگەی دەستەلاتدارانی ناوخۆوە دەستێوەردانی تیادا دەکەن، بە پێچەوانەی بەرژەوەندی و خواستی خەڵکەکەیەوە بڕیار لەسەر چارەنوسی دەدەن. 

 

خەڵکی ئەم وڵاتە، چاوەروانی گۆرانکاری دەکەن: بوژاندنەوەی ئابووری، زیادبوونی فرسەتی کاری راستەقینە، خۆشگوزەرانی و خزمەتگوزاری باشتر، کەمکردنەوەی نایەکسانی و ژینگەیەکی سەقامگیرتر. پارتە سیاسیەکان دەبوایە کاریان بۆ ئەم بابەتانە بکردایە، پڕوگرام و پلانیان بۆ داڕشتایە، لەسەر بنەمای ئەمانە هاوپەیمانی و کوتلەی پەرلەمانی و دامەزراندی حکومەت و دەستنیشانکردنی سەرەک کۆمار بکرایە.. 

 

 دەبوایە، ئەم دوو بەرەیەی کە ئەمڕۆ لە عیراق دروست بوون، بۆ خڵکیان رونبکردایەوە، جیاوازی لە نێواندیاندا چییە، جیاوازی چیە لە نێوان پڕۆگرام و پلانی کارکردنیاندا، پلانەکانیان هەتا چی رادەیەک لەگەل داواکاری و خواستی خەڵکدا یەکدەگرێتەوە. دەبوایە، پارتە سیاسیەکانی کوردستان، بە ڕون و ئاشکرا، جیاوازی لە نێوان پرۆگرامی کارو بۆچونەکانیان بۆ خەڵک  ڕونبکردایەوە. هیچ جیاوازی هەیە لە نیوەندیاندا؟ بۆچی پارتی و یەکێتی هەریەکەیان چونەتە پاڵ جەمسەرێکەوە؟ لەسەر پلان و پڕۆگرام ناکۆکن؟ یان ناکۆکانیان لەسەر بەرژەوەندی حیزبی شاراوەیە؟ 

 

ڕەنگە تەنها خەون بێت، کەلە مەودایەکی کورتدا، داوای چاکسازی و گۆڕانکاری ڕیشەیی بکرێت، بەڵام دەکرێ لەسەر نزمترین ئاستی داواکاری و پێداویستی خەڵک پڕۆگرام دابڕێژرێت، هاوپەیمانی ببەسترێت و هەنگاوبنرێت بۆ جێبەجێکردنیان، نموونەی ئەو بابەتانە ئەمانەن: 

 

چارەسەرکردنی گرفتی کارەبا و ووزە. 

 

چارەسەرکردنی گرفتی ئاو. 

 

چاکسازی لەکەرتی تەندروستیدا، بە کۆنترۆڵکردنی کڤالیتی دەرمان و سنوردانان بە بازرگانیکردن  پێیانەوە.  

 

کەمکردنەوەی قۆرخکردنی بازاڕ لە لایەن بەشێک لە دەستەڵاتدارانەوە، پاراستی موڵک و ماڵی کاسپکاران، پشتگیریکردنی کەرتی تایبەتی بێ جیاوازیکردن لە نێوەندیاندا، چاکسازی لە سستەمی بانکی و بەهێزکردنیدا.   

 

ڕەنگە زەحمەتبیت بتوانرێ سامانی بەفریوەدراو، لەلایەن بەشێک لە دەستەڵاتتداران و بنەماڵەوە، بگەرێنرێنەوە بۆ خەزێنەی دەوڵەت، بەڵام دەکرێ سامانەکانیان لە پرۆژەی ناوخۆی ستراتیجی و درێژخایان بەکاربهینن، لەو ڕێگەوە فرسەتی کار بە شێوەیەکی فراوان بۆ خەڵک بڕەخسێنن.  

 

خولقاندنی ژینگەیەکی گونجاوتر بۆ وەبەرهێنەری دەرەکی. 

 

هەنگاونان بۆ چاکسازی لە سستەمی خوێندن و فێرکردندا، کە تیایدا دەرچوان هێندە شارەزایی پەیداکەن، بتوانن لەسەر ئاستێکی بەرزتر کاربەریوەبەرن و قوتی خۆیان لە کەرتی تایبەتیدا دابین بکەن.  

 

هەوڵدان بۆ چەسپاندنی سستەمی فیدراڵی لە سەرانسەری هەموو عێراقدا، لەسەرەوە بۆ خوارەوە لە هەموو ئاستەکاندا، لە هەموو شار و ناوچەیەکدا. بەپێی ئەوە، دەکرێ  گرفتە نەتەوەیی و مەزهەبیەکان و ناوچەکانی مادەی ١٤٠ کۆتایی پێبهێنرێ. چەسپاندنی ئەم بابەتە، کۆتایی دەهێنێ بە ناکۆکییەکانی تری نێوان هەرێمی کوردستان و ناوەند، کۆتایی دەهێنێ بە ناکۆکی ناوچەکانی ناوخۆی هەرێمی کوردستان، نمونەی زەونی سەوز و زەرد، کە بەردەوام خۆیان و خەڵکیشیان پێوە خەریک کردووە.   

 

هەنگاونان بۆ گواستنەوەی  مامەڵەکردن بە داهات و سامانی وڵاتەوە لە دەستی حیزب و گروپەوە بۆ دەستی دەوڵەت.   

 

پەیوەندیکی دروستر و هاوسەنگتر و فراوانتر لەگەڵ وڵاتانی دراوسیدا، لەسەر بنەمای بەرژەوەندی هاوبەش، نەکو کارکردن بەپێی خواست و ئەجندەو پلانی ئەوان.  

 

پلاندانانی ورد بۆ پاراستن و پاکردنەوەی ژینگە، ڕێگرتن لە تیکدان و پیسکردنی سروشت.  

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×