لەژێر رۆشنایی زانستی مرۆڤناسیدا: بۆچی کەمپەینی "ناوی من، ناوی دایکمە" نازانستی‌و خراپە؟

ئاسۆ ئەمین
  2021-09-01     998

ئەوەی دەمەوێت لەسەری بنوسم ئەو هەڵمەتەیە کە لەژێر ناونیشانی "ناوی من، ناوی دایکمە" چەند رۆژێکە بانگەشەی بۆ دەکرێت لەلایەن هەندێک چالاکوانی ژنان و کەساانێک کە خۆیان بەفێمێنیست دەناسێنن و پێیانوایە ئەوان داکۆکیکارو پارێزەری رەگەزی مێینەن، تەنانەت کەمپەینەکە وەک دەبینم بۆتە جۆریک لەچالێنجی ئاڵۆگۆری  نیوان بەشێک لەهونەرمەندان و چالاکوانی سیاسی و کۆمەڵایەتی.
بەر لەهەموو شت ئەم راگەیاندنە چەندە هەڵمەتێکی ناپێویستی تەواوی کۆمەڵگەیە، بەچەند شێوازێکیش هەوڵێکی نازانستی و خراپە کە جگەلەوەی پێچەوانەی ئەو ئامانجەی رێکخەرانی ئەو کەمپەینە ئاماژەی بۆدەکەن، جۆرێکی خراپی توندوتیژییە دژی رەگەزی مێینەو ژنان، کەلەخوارەوە هەوڵدەدەم زانستیانەو دوور لە بنەمای عاتیفە روونی کەمەوە:


یەکەم/ باکگراوندی مێژوویی گواستنەوەی نەسەب لە ژنەوە بۆ پیاو
بەپێی هەموو ئەو بەلگەنامەو نوسراوە ئەنسرۆپۆلۆجی و مێژوویانەی کەهەیە، پێشکەوتنی کۆمەڵگا بەسێ قۆناغی گەورەو گرنگی جێندەری تێپەریوە، کەئەوانیش قۆناغی کۆمۆن یاخود هاوشانی، دووەم قۆناغی دایکسالاری پاشان قۆناغی باوکسالاری کە قۆناغی ئێستایە.
لەسەرەتای پێشکەوتنی مرۆڤایەتیەوە، مرۆڤ وەک هەر زیندەورێکی تر لەگەل دایکی ماوەتەوەو بەرپرسیارێتی گەورەی پیسپێرراوە،  نێر یاخود باوک جگە لەکرداری جوت بوون(سێکس) و راووشکارو مانەوە لەشاخ هیچ کارێکی دیکەی لەسەرشان نەبووەو کەمترین کات لە ماڵ و لەنزیک مناڵەکانی ماوەتەوەو زیاترین کاتی لەدەرەوە بەسەربردوە(ئەوەی دەوترێت پیاو هی ماڵ نیە یان بۆ مانەوە لەماڵ نەکراوە تائیساش کەم تازۆر ماوەتەوەوە و هەستی پێدەکرێت).
بەتێپەربوونی کات و لە قۆناغیکی دوورو درێژی پێشکەوتن و دوای داهێنانی چەندین یاسا و نۆرمی کۆمەڵایەتی جۆراوجۆرو هاتنی زنجیرەیەک ئاینی ئاسمانی و هەرسێ پەرتووکی خوایی(تەورات و ئینجیل و قورئان) مرۆڤ وردە وردە لە جیهانی بایلۆجی و جیهانی  هەموو زیندەوەرانی تر دوورکەوتەوەو بەرەو جیهانێکی ئەخلاقی و بەرپرسیارێتی هەنگاوی هەڵگرت. گرنگترین خەسڵەتی ئەم هەنگاوە خۆی دەبینێتەوە لە ئەرک و بەرپرسیارێتی بەخێوکردنی منداڵ و ناچارکردنی پیاو بەوەی وەک بەهایەکی باڵای ئەخلاقی بەرپرسیارێتی بەخێوکردنی منداڵ لەئەستۆبگرێت. بەمانایەکی تر ئەم پرۆسەی گواستنەوەو ئاڵوگۆرەی بەرپرسیارێتی لە مێ وە بۆ نێر دیارترین خەسلەتی پێشکەوتنی مرۆڤایەتیە و دەرخەری جیاوازی سەرەکی مرۆڤە لەهەموو زیندەوەرەکانی تر. (هەموو زیندەوەران باوکانەکانیان دوای جوتبوون(سێکس) هیچ بەرپرسیاریەتیکی لەسەر شان نیە، تەنها باوکانەی مرۆڤە کەبەهۆی کۆمەڵیک پابەندبوونی ئەخلاقی و یاسایی و ئاینی ناچارکراوە ئەم بەرپرسیاریەتییە ناغەریزیە هەڵگرێت).

دووەم/ گەرانەوەی ناوو نەسەب لەباوکەوە بۆ دایک، توندوتیژییە بەرامبەر ژنان
بەرواڵەت وا دەبینرێت کەخستنەپاڵ یاخود گەرانەوە یان ناوهینانی دایک لەبری باوک لەپاڵ ناوی مرۆڤدا، جۆرێک بێت لە ئیمتیازو گەرانەوەی شکوۆ ماف بۆ رەگەزی مێینە یاخود دایک کەلەلایەن باوکەوە لێی زەوتکراوە، بەڵام لەراستیدا گەر زانستیانە لێی بروانین و ورد ورد بەمێژووی پێشکەوتنی مرۆڤ و جیاوازبوونی لەگەل هەموو زیندەوەرانی تر بروانین، دەبینین کە پێچەوانەی ئەم رواڵەتبینی و عاتفیە راستە، بەوەی بەخستنە پالی ناوی باوک لەپاڵ ناوی ئێمەی مرۆڤ ئەرکی سەرشانی دایک سوک کردووە، لەبەرامبەردا باوک یاخود رەگەزی نێر بەهۆی ئەم خستنەپاڵەوە رامکراوەو ناچارکراوە زیاتر پەیوەست بێت بەخێزان و وەزیفەی سەرپەرشتیکردن و پەروەردەکردنەوە. بەپێچەوانەی سەرەتای سەرەتاکانی مرۆڤایەتی کە وەک لەسەرەوە ئاماژەمان پێکرد باوکان زۆربەی کاتیان لەشاخ بەسەربردوەو خەریکی راووشکاربوون و هیچ جۆرە بەرپرسیاریەتیکی پەروەردەیی و خیزانیان لەسەرنەبووە. لەبەر رۆشنایی ئەم فاکتە مێژوویی و زانستییە تێدەگەین هەر هەوڵێک بۆ ناونان و گەرانەوەی ئێمەی مرۆڤ بۆ دایکمان لەبری باوکمان توندوتیژییەکە بەرامبەر دایکان و مافەکانیان دەکرێت، نەک ئەوەی چاکەیەک یان ئیمتیازێک بێت بۆیان بگەرێتەوە، هەربۆیە لەهیچ شوێنێکی دنیا(جگە لەم هەوڵانەی کە لێرەدەبینرێت) باوەرناکەم پرۆژیەکی فێمێنیزمی هەبێت بۆ هەوڵدان بۆ گەرانەوەی ئەم دەسکەوتە بێوێنەی مرۆڤایەتی کە بەزەحمەتێکی زۆر بەدەستی هێناوە.  


سێ یەم/ سەبارەت بە گەرانەوەی مناڵانی باوک نادیار، گشتاندێکی خراپ و ناواقعی
یەکێک لەدیاردە باشەکانی ئەم جۆرە هەڵمەتە، وەک ئەوەی لەهەندێک لە چالاکوانەکانی بەرگوێم دەکەوێت، هەڵمەتەکە زیاتر بۆ گەرانەوەی مافی ئەو منداڵانەیە کەباوکیان دیار نیە ئیتر بەهەر هۆکارێک بێت (شەر، کاری ناشەرعی، هتد) وەک ئەوەی خۆیان دەڵێن گوناهی ئەو مناڵانە چی یە کەچانسیان نەبوە وەک زۆربەی مناڵانی تر لەخێزانیکدابن کەباوک و دایکیان دیاربێت وەک زۆربەی منداڵانی تر، ئەم هۆکارە چەندە واقیعی و بەرجستەیە هێندەی ئەوەش ناواقعی و نامرۆییە کە تۆ لەجۆری ئەدای هەڵمەتەکەتدا بەشیوازیکی گشتگیر پرۆژەکە بخەیتەروو لەگەڵئەوەشدا وای نیشانبدەی مافێکی زەوتکراوی چەندین ساڵە بۆ رەگەزی مێینەو دایک بەتایبەتی دەگێریتەوە. دەکرا بۆ چارەسەری ئەو گرفتەی مناڵانی باوک نادیار هەڵمەتەکە زیاتر تایبەتمەند بکرایە. بۆ نمونە لەبری ئەو هەڵمەتە ناروون و فرەرووە، بگەرانایەتەوە بۆ یاسا و ئەحکامە مەدەنیەکان و لەهەر کوێیەک گرفت هەبوو لەم یاسایانەی کەهەیە سەبارەت بە مناڵانی باوک نادیارو تەبەنی کردنیان لەلایەن کەسانی دیکەوە فشاربکرایە بەمەبەستی گۆرین  یاخود هەموارکردنەوەیان.
بەکورتی: دەستبردن بۆ ئەم جۆرە هەڵمەتانە بەم جۆرە دەستپێکردنە لەبری خزمەتکردنی بەرەوشی مێینەو مناڵانی بێباوک، توندوتیژیەکی نوێیە بەرامبەر بەژنان و قورسکردنی زیاتری ئەرکی سەرشانیانە، ئەمە جگەلەوەی ئەم جۆرە کارکردنە بەم شێوازە نازانستی یە لەداهاتوودا چەندین شوێنەواری خراپی دەروونی و کۆمەڵایەتی  لێدەکەوێتەوە لەنیوان خێزانەکاندا منداڵ بەشیوازێکی سەرەکی دەبێت باجە قورسەکەی بدات.

* نوسەری ئەم بابەتە هەڵگری بڕوانامەی ماستەرە لەمرۆڤناسی و کەلتور

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×