ئا: هێڤی ئاوات
به‌خێوكردنی سه‌گ‌و پشیله، له‌ناو هه‌ندێك له‌خێزانه‌كانی هەرێمی کوردستاندا، خه‌ریكه ده‌بێته دیارده‌یەکی باو، هه‌ندێك له‌و خێزنانه بۆ هاوده‌می‌‌و به‌شێكی تریشیان هه‌ستێكی مرۆڤانه وای لێكردون سەگ‌و پشیلە بەخێوبکەن، به‌ڕای خاوەن شوێنێکی سەگ‌و پشیلەفرۆشتن زیاتر ره‌گه‌زی مێینەو گەنجان په‌نا بۆ به‌خێوكردنی ئه‌و جۆره ئاژه‌ڵانه ده‌به‌ن. پزیشكێكی ڤێرته‌رنه‌ریش ئاماژە بەوە دەکات مامەڵەکردن لەگەڵ سەگ‌و پشیلە، باشترین ڕێگایە بۆ ئارامگرتن. توێژه‌رێكی ده‌رونیش دەڵێت "له‌كوردستاندا ئه‌و كاره زیاتر چاولێكه‌رییە".
"سوورە گەورەترین خۆشەویست‌و خەمڕەوێنی منە"، ئەمە وتەو هەستی سێوە حەسەنی تەمەن ١٧ ساڵە، بەرامبەر بەو پشیلەیەی دوو ساڵە خێزانەکەی بەخێوی دەکەن‌و بە"سوورە" ناوی دەبەن.
سێوە وتی "زۆر هۆگری سوورە بووم، وه‌ك منداڵ یاری له‌گه‌ڵ ده‌كەم، بووە به‌شێك له‌خۆم".
بەشێکی بەرچاو لەخەڵکی کوردستان، به‌خێوكردنی پشیلەو سه‌گ، بۆته ئارەزووییەکی پەسەندکراویان‌و هەندێکیشیان پێیانوایە هەڵکردن لەگەڵ سەگ‌و پشیلە ئارامیان پێدەبەخشێت.
دایكی ئایرۆ، كه ته‌مه‌نی ٣٨ساڵه، باس لەوە دەکات کە ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر له‌لایه‌ن خوشکەکەیەوە، كه له‌ئه‌وروپا گه‌ڕاوه‌ته‌وه، سه‌گێكی به‌دیاری بۆ هاتووه بەناوی "ئیمی"، ئه‌و هه‌ر چه‌نده له‌سه‌ره‌تادا، له‌به‌ر دڵی ئایرۆی کوڕی ئه‌و سه‌گه‌ی وه‌رگرتوه، به‌ڵام له‌ئێستادا خۆشی هۆگری بووه‌و زۆر جار کە دەچێت بۆ دەرەوە لەگەڵ خۆیدا دەیباو دەیگێڕێت، ئەو وتی "سه‌ره‌تا زۆر رقم لەئیمی بوو، به‌ڵام كه ماوه‌یه‌ك لەگەڵمان بوو، خۆشه‌ویستیم بەرامبەری بۆ دروستبوو، پێموایه بۆ هاوده‌نگی له‌ماڵدا خراپ نییهو خەمڕەوێنە، بەڵام خه‌رجی‌‌و سه‌رئێشه‌شی زۆره".
وتیشی "ئەوەی زیاتر هۆگری ئیمی کردم گەیشتنە ئەو باوەڕەم بوو کە سەگ لەهەندێک کەس بەوەفاترەو هەڵکردن لەگەڵ سەگدا لەهەڵکردن لەگەڵ هەندێ کەسدا باشترو خۆشترو ئارامبەخشترە".
ئێستا لەبازاڕەکانی هەرێمی کوردستاندا، خواست لەسەر سەگ‌و پشیلەی ماڵی‌و جوانی زۆرەو چەندین دوکان‌و شوێنی تایبەت بەفرۆشتنی ئەو ئاژەڵانە کراونەتەوە، خاوەنی ئەو دوکانانە دەڵێن کچان‌و ژنان زیاتر لەکوڕان‌و پیاوان ئارەزووی بەخێوکردنی سەگ‌و پشیلەیان هەیە.
هێڤیار ئەحمەد، خاوەنی دوکانی ئاژەڵە ماڵیەکانە لەسلێمانی، ئاماژە بەوە دەکات ساڵ بەساڵ خواست لەسەر بەخێوکردنی پشیلەو سەگ زیاتر دەبێت، بەخێوکردنی ئەم دوو ئاژەڵەش بووەتە دیاردەیەکی باو، ئەو بەئاوینەی وت "کچان‌و ژنان خواست‌و ئارەزوویان بۆ بەخێوکردنی پشیلەو سەگ زۆر زیاترە لەکوڕان‌و پیاوان، هەروەها به‌خێوكردنی ئه‌و جۆره گیاندارانه، زیاتر له‌لایه‌ن گه‌نجانەوە دەکرێت تا خەڵکی بەتەمەن‌و بەساڵاچوو".
وتیشی "پشیلەو سەگ، چەندین جۆری جیاوازی وەک شیرازی‌و هیمالایی‌و ئینگلیزی‌و فەرەنسی‌و لۆلۆفۆکسیان هەیەو نرخشیان بەثێی تەمەن‌و جۆرو قەبارەکەیان جیاوازەو لە ٥٠ دۆلارەوە دەستپێدەکات تا ١٥٠٠ دۆلارو زیاتریش".
هەرچەندە به‌خێوكردنی سه‌گ‌و پشیله، كارێكی ئاسان نییهو پڕ زه‌حمه‌ته، بەڵام هێشتا کچان‌و ژنان سوورن لەسەر بەخێوکردن‌و راگرتنیان لەمالەکانیاندااو وەک خۆیان دەڵێن ناتوانن دەستبەرداری بن.
سەگ‌و پشیلە بوون بەدوو بوونەوەری ئارامبەخش‌و خۆشەویستی زۆرێک لەخێزانەکان
به‌بڕوای پزیشكی ڤێرته‌رنه‌ری، حسێن کەریم، به‌خێوكردنی سه‌گ‌و پشیله، یان هه‌ر جۆره گیاندارێكی تر، له‌لایه‌ن خێزان‌و تاكه‌كانی هه‌ر كۆمه‌ڵگایه‌كه‌وه، بەجۆرێک لەجۆرەکان بەمانای پێشكه‌وتنی ئه‌و كۆمه‌ڵگایە لێکدەدرێتەوە، بەڵام بەخێوکردنیان کارێکی ئاسان نییە، ئەو بەئاوێنەی وت "به‌خێوكردنی سه‌گ‌و پشیله، كارێكی ئاسان نییهو پڕ زه‌حمه‌ته، بۆ نمونە لەم ڕۆژانەدا ژنێک هات سه‌گه‌كه‌ی نه‌خۆش بوو بۆ ئەوەی چارەسەر بکرێ، پێیوتم دوو منداڵم به‌خێو كردوه، هێنده‌ی ئه‌و سه‌گه ماندوو نه‌بووم بەدەستیانەوە، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌ر ئاسوده‌م به به‌خێوكردنی".
سەبارەت بەجیاوازی سەگ‌و پشیلەش، ئەم پزیشکە ئاماژەی بەوە کرد کە سه‌گ، زۆر گوێرایه‌ڵە‌و هه‌میشه حه‌ز ده‌كات خاوه‌نه‌كه‌ی كاری پێبكات، به‌ڵام پشیله به‌پێچه‌وانه‌وه حه‌ز به‌كار ناكات‌و کەمتر گوێڕایەڵی خاوەنەکەیەتی، ئەو وتی "وەک چۆن مرۆڤ زۆر حەزی لەڕێزگرتنە، سەگیش بەهەمانشێوە، سەگ ناتوانێت قسە بکات، ئەگەرنا هەست بەویست‌و خواستی ئێمە دەکات".
وتیشی "یاریکردن لەگەڵ سەگ‌و پشیلە، لای هەندێک کەس باشترین ڕێگایە بۆ ئارامگرتن، بەڵام هەندێکجار کارلێککردن لەگەڵیان دەتوانێت کێشەی لێبکەوێتەوە، وەک نەخۆشی هاری‌و گواستنەوەی چەند جۆرێک لەبەکتریا، بۆ دوورکەوتنەوە لەم کێشەیە ئەوەندە بەسە وریا بیت‌‌و نۆرمەکانی پاکوخاوێنی پەیڕەو بکەیت، بۆ نمونە ئه‌گه‌ر سه‌گ، له‌دژی نه‌خۆشی هاری ده‌رزی لێبدرێت، ئه‌وا مه‌ترسی نییهو میكرۆب بڵاوناكاته‌وه".
سەرباری ئەوەی زۆربەی ئەوانەی کە سەگ‌و پشیلە بەخێودەکەن لەهەرێمی کوردستاندا دەڵێن بۆ هاودەمی یان هەستێکی مرۆڤانەیە، بەڵام بەشێک لەتوێژەرانی کۆمەڵایەتی ئاماژە بەهۆکارێکی دیکەش دەکەن کە ئەویش "چاولێکەرییە".
به‌ڕای توێژه‌ری کۆمەڵایەتی، تەلار عەلی، کە لەقوتابخانەیەکی کچانی شاری سلێمانی کاری توێژەری دەکات‌و ئەوەندەی تێبینی کردووە رۆژ بەڕۆژ زیاتر کچەکان بایەخ بە بەخێوکردنی سەگ‌و پشیلە دەدەن، بەئاوێنەی وت "خێزانی كوردی، بەپێچەوانەی ئەوروپاوە تا ئێستاش به‌شێوه‌یه‌كی گشتی فره ئه‌ندامه‌‌و وەک ئەوروپییەکان یان رۆژئاواییەکان پێویستی به‌وه نییه له‌به‌ر هه‌ست كردن به‌ته‌نهایی په‌نا بۆ به‌خێوكردنی سه‌گ‌و پشیله به‌رێت، بەڵام سەڕەرای ئەوەش لەم چەند ساڵەی رابردوودا ئەم دیاردەیە زیاتر تەشەنەی سەندووەو سەگ‌و پشیلە بوون بەدوو بوونەوەری ئارامبەخش‌و خۆشەویستی زۆرێک لەخێزانەکان".
وتیشی "بەبڕوای من هۆكارێکی سه‌ره‌كی کە واده‌كات خه‌ڵكی په‌نا بۆ به‌خێوكردنی ئه‌و جۆره گیاندارانه به‌رێ وەک دەیبینین، بریتییە له‌لاسایی كردنه‌وه‌‌و چاولێكەریی".
ئااوێنە پڕۆژەیەکی میدیایی بەهاوبەشی لەگەڵ "قریب" بەڕێوەدەبات
ئاوێنە بۆ ماوەی دوو ساڵی داهاتوو پڕۆژەیەکی میدیایی هاوبەش بەسپۆنسەری "قەریب" بەڕێوەدەبات.
لەم پڕۆژە میدیاییەدا بایەخێکی تایبەت دەدرێت بەگەنجان‌‌و ژنان‌و پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم‌و حکومەتی ناوەندی عێراق‌و هەڵبژاردنی کوردستان.
لەچوارچێوەی ئەم پڕۆژەیەدا، ئاوێنە بەشێوەیەکی پیشەیی کار لەسەر ئەو بابەتانە دەکات‌و چەندین راپۆرت‌و فیچەر پێشکەش بەخوێنەرو بینەرانی دەکات.
"قریب" بەرنامەیەکی هەرێمایەتییە بەسپۆنسەری ئاژانسی فەرەنسی بۆ پەرەپێدان "AFD"و لەلایەن ئاژانسی فەرەنسی بۆ گەشەپێدانی میدیایی CFI جێبەجێدەکرێت.