یەکگرتنەوەی هێزی پێشمەرگە

عوسمانی حاجی مارف
  2023-06-22     437

ئەوەی پێویستی بە بیرکردنەوە و سەلماندن نییە، یەکلایی نەکردنەوەی پێشنیار و خواستی یەکگترتنەوەی هێزی پێشمەرگەیە. چونکە واقعیەتی دەسەڵاتی دوو ئیدارەیی لە کوردستان - دەسەڵاتی زۆنی زەرد و زۆنی سەوز - ئەوەیان بڕاندۆتەوە، کە دەسەڵاتی حزبی و دەسەڵاتی بنەماڵە لە پێکهاتەی شێوازی دەسەڵاتی داگیرکاری و تاڵاچێتی و دابەشکردنی سەروەتوسامانی کوردستاندا وەهادا خەرق بووە، کە زەمینەی هیچ جۆرە بوار و هەلێکی وایان نەڕەخساندووە، تا دەرفەتی ئەوە هەبێت حکومەتی هەرێم نەک بتوانێت دامەزراوەیەکی سەراسەری سەربازی یەکگرتووی بۆ پێکبهێنرێت، بەڵکو دەورانی هاژوهوژی یەک ئیداریەکەشیان بە بنبەست گەتشتووە.

جا هەر هۆشداریەک درابێت لە لایەن هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی و ئەمریکاوە، هەروەها ماوەی ٩٠ ڕۆژیان دابێت بە پارتی و یەکێتی تاکو هێزەکانی پێشمەرگە یەکخەن، پێم وایە زۆر زەحمەتە پڕۆژەیەکی لەم چەشنە کاری لەسەر بکرێت و بچێتە بواری جێبەجێ بوونەوە. چونکە ئەزموونی سی ساڵ زیاتری دەسەڵاتی پارتی و یەکێتی و پێکهێنانی چۆنیەتی دەورانی پێکهێنانی هەر حکومەتێکی هەرێم ئەوەیان سەلماندوە، کە هەر جۆرە ئاڵوگۆر و دەست تێوەردانێك لە هێزی چەکداریدا، لە دەرەوەی دەسەڵاتی سەربەخۆی بنەماڵەی بارزانی و بنەماڵەی تاڵەبانی، بڤەیە و هێڵی سوورە و نەگونجاوە و ناکرێت.

لە لایەکی ترەوە وەفدی وەزارەتی بەرگری ئەمریكاش لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ قوباد تاڵەبانی داوایان کردووە پڕۆسەی چاكسازی لە وەزارەتی پێشمەرگە خێراتر بكرێت، لەبەر ئەوەی وڵاتەكەیان خواستی ئەوەیە هاوكارییەكانی بۆ هێزی پێشمەرگە بەردەوام بن. قوباد تاڵەبانیش ئامادەیی بۆ خێراتركردنی پڕۆسەكە دەردەبڕێت و دەڵێت "پێویستە بە زووترین کات وەزیرێک بە وەکالەت بۆ وەزارەتی پێشمەرگە دەستنیشان بکرێت".

دەتوانین بڵێین هەر ئەو وەڵامەی قوباد کە "پێویستە وەزیرێک بە وەکالەت بۆ وەزارەتی پێشمەرگە دەستنیشان بکرێت"، مانای سوڕانەوەیە لە هەمان بازنەی خستنەڕووی ناڕۆشنی بۆ هەر "چاکسازیەک"، کە داوایان لێ دەکرێت، یان بە جۆرێکی تەماویی دۆخەکە تێپەڕێنێت. ئاخۆ دەبێت ئەو وەزیرە کێ بێت، کە دەتوانێت توانایی خۆی بخاتە سەرو توانایی دەسەڵاتی بنەماڵەکانەوە؟ هەر کەسێک لە هەرێم ئەزموونی نمونەی دەسەڵاتی پارتی و یەکێتی بەهەند وەرگرتبێت، درکی ئەوەی هەیە گەر بە فەرز دایبنێن هێزی پێشمەرگە لە دەسەڵاتی ئەو دوو بنەماڵیە دەربهێنرێت، مانای پوکانەوەی نەک دەسەڵاتی بنەماڵەکانە، بەڵکو پوکانەوەی مەوجودیەتی ئەو دوو بنەماڵیەشە. واتە نەک ئەو دوو بنەماڵیە ملکەچی داوا و پێشنیارێکی لەو چەشنە نابن، بەڵکو هاوپەیمانی نێودەوڵەتی و ئەمریکاش، بە هەر پێشنیار و داوایەک، کە قسەی لەسەر دەکەن، بەڵام پلانی لەم جۆرە لە ئێستادا ناکەنە فشارێک ئاکامەکەی کۆتایی پارتی و یەکێتی بێت. جونکە هێشتا نەخشە و سیاسەت و کێشمەکێشی وڵاتانی زلهیزی دنیا لە ناوچەکەدا پێویستیان بە پارتی و یەکێتی و بارزانی و تاڵەبانی ماوە، تا بە هەر شیواز و ڕێکەوتنێک بێت لە گەڵیاندا دۆخەکەیان بۆ بەڕێوە بەرن. بۆ ئەزموونی بارزانی و تاڵەبانیش زەحمەت نییە داوایەکی لەم چەشنە بەهەر پێچوپەنایەک بێت تێیپەڕێنن.

بۆیە ئەو کەس و لایەنانەی ئومێدی خۆیان لەسەر ئەو داوایەی وەفدی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا هەڵچنیوە و خۆشحاڵن بە هەواڵێکی لەم چەشنە بۆ ئاڵوگۆر لە حکومەتی هەرێمدا، یان کۆتایی دەسەڵاتی پارتی ویەکێتی، نایانەوێت، یان درک ناکەن بەوەی، کە واقعیەتی ڕووداوەکان و هەلومەرجی سیاسی ناوچەکە نەگیشتۆتە ئەو دەرئەنجامەی بەم شێوەیە ئاڵوگۆڕ لە دەسەڵاتی سیاسیدا بکرێت. گەر بشکرێت، ڕێگایەک نییە بۆ گۆڕینی ژیانی خەڵک بەرەو ژیانێکی باشتر.

هەنگاونان بەرەو دنیایەکی باشتر، ئەوە گەڕانەوەیە بۆ دابینکردن و چەسپاندنی ئیرادە و دەور و دەخالەتی ڕاستەوخۆی خەڵک لە دەسەڵاتی سیاسدا. لە ڕێگەی خرۆشانی جەماوەری و ڕیکخستنی ناڕەزایەتی و ڕاپەرینەوە بۆ کۆتایی هێنان بە هەر دەسەڵاتێکی ستەمگەر.

وتاری زیاتر

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×