نەوت و مەوت
عەلی عه‌بدولصه‌مه‌د
2020-05-27 743
بوونی سامانێکی گرنگی وەکو نەوت، ئەگەر لەهەر وڵاتێکی دیکەدا بووبێتە هۆی ژیانەوەی ژیانی خەڵك و ئەو وڵاتە، ئەوا لەهەرێمێکی وەک کوردستاندا، ئەم سامانە نەک ژیانی خەڵكی نەبوژاندۆتەوە، بەڵکو بەرەو کەناری ئازار و لەناو چوون و مەوتی بردوون! مەوتێك کە تەنانەت خەریکە حکومەت و دەسەڵاتەکەشی نزیک بە لێواری هەڵوەشاندنەوە و لەناوچوون دەکات، نەک تەنها خەڵکەکەی.
سامانی نەوت لەهەر وڵاتێکدا کە بەرپرسەکانی خاوەنی عەقڵێکی سیاسی و ئابووری و بەڕێوەبردن بن، دەبێتە سەرچاوە و مایەی پێشکەوتن گەشانەوەی ئەو خاک و وڵاتەو نەوت تێیدا دەبێتە هۆی ژیانەوە و گەشەسەندنی ژیانی خەڵك و پێشکەوتنی کەرتەکانی دیکەیش.
بەشێك لەوڵاتانی کەنداو، لەسایەی سامانی نەوت و هونەری بەڕێوەبردن و دڵسۆزی سەرکردە و فەرمانڕەواکانیانەوە، بەئەندازەیەک توانیویانە پێشکەوتنی گرنگ و بەرچاو بەدەست بهێنن کە ژیانی خەڵك لەبیابان و پێدەشتەکانەوە بگوازنەوە بۆ سێڵفی گرتن لەلای بورجی خەلیفە و دیمەنە ناوازەکانی وڵاتانی دیکە، کە ئێستا هەندێکیان گەیشتوونەتە ئاستی وڵاتانی ئەوروپی و سەرمایەدارانی کەنداو، بوونەتە خاوەن و پشکی بەرچاوی نادییە وەرزشییەکانی ئەوروپا و گواستنەوە و ئەنجامدانی ئەو یاریانە لە ئەورپاوە بۆ خاکی وڵاتەکانیان، کە ئەمەش دوبارە، سەرمایەداری ئەو ڵاتانەی کەنداو زیاتر گەشەپێدەدات.
سامانی نەوت ئەگەر لەهەر وڵاتێکی دیکەدا بووبێتە هۆی خێر و پێشکەوتن و بوژانەوەی ئەو وڵاتە و خەڵکەکەی، ئەوا بوونی ئەم سامانە لەهەرێمی کوردستاندا، نەک نەبۆتە هۆی ژیانەوەی وڵات و بارودۆخی خەڵک، بەپێچەوانەو،
بەهۆی نەبوونی بەڕێوەبردنی تەندروست و سەرکردە و بەرپرسی دڵسۆزەوە، سامانی نەوت، فەوتێك بووە بە ژیان و گوزەرانی خەڵك و خراپبوونی ڕۆژ لەدوای ڕۆژی بارودۆخی وڵات و خزمەتگوزاری هاوڵاتیان.
کەدواجار ئەمەش وادەکات سامانێکی وەک نەوت، ببێتە سەرچاوەی خێر و بێر بۆ چەند دەستەبژێرێکی سیاسی و سود نەبینینی خەڵك لەو سامانە و کڕین و بەرنەکەوتنی بەرمیلێکێش لە ساڵێكدا کە ژێر زەوی خاکەکەی وەک دەوترێت: دەریایەک نەوتە و دواجاریش ئەمە ڕەنگە لەهەر چرکەساتێکدا ببێتە مەوتێکی لەناو بەر بۆ دەسەڵات لەلایان خەڵکەوە.