رەنگە جارێکی تر ئەو دەرفەتەمان بۆ برەخسێتەوە سەیرێکی نەخشەی جیهان بکەین و ئەوشوێنە دەست نیشان بکەین بیکەین بە دواماڵ و هێلانەو ئارامگەی مانەوەو دوا ماڵئاواییمان لەمجیهانە.
تاراوگە ئەو شوێنەیە بۆ ئەوەی بدۆزرێیەوە ناچاری کۆچی بۆ بکەی.
لەوێ ناچار نیت تەنیا خۆت بە تاکە جیهانبینی و ئایدیۆلۆژیا و دیدگاو کەس و لایەن و تەوژم وبیرکردنەوەیەکەوە گرێ بدەی و سرتاسەت وابەستە و گیرۆدەی یەک دیدگاو فۆڕمی بیرکردنەوەیبیت.
ئەوانەی بە تاکە دونیابینی و بیرتەسکیەوە گرفتارن با بچن دونیا ببینن، لە پانتای شاروئاوەدانی و دەریاو پێکهاتەی ئەخلاقی و کولتورو نەریتی گەلان ورد ببنەوەو لێیەوە فێر بن،گەلان چۆن دەژین و چ جۆرە فۆرمێکیان بۆ ژیان هەڵبژاردووە و چۆن چارەسەر بۆتەنگوچەڵەمەکانی رۆژانەیاندا دەدۆزنەوەو مامەڵەیان لە تەکدا دەکەن.
هۆشیاری هەر ئەوە نیە کۆمەڵە کتێبێک بخوێنیتەوەو چەند رۆژنامەیەک بەدەستتەوە بگری وئەندامی چالاکی رێکخراوێکی مەدەنی یا پارتێکی سیاسی بیت و ئەسپی خۆت لە رووبەریدونیای رۆشنبیریدا تاوبدەی یا خۆت بکەی بە پاڵەوانی سەر شاشەو شۆڕەسواری رووبەریسۆشیال مێدیا و سێلفی و خۆدەرخستن و لێدوان دانەوە.
رۆشنبیری سیفەتێکی پیشەیی نیە، بەڵکو تایبەتمەندیێکی زاتیە. ئەم تایبەتمەندیە بەرلەهەرشت زادەی عەقڵێکی کراوەو مۆراڵێکی جوان و هەڵگری کۆمەڵێک تایبەتمەندی نمایشکراووبابەتیە.
مەرجی رۆشنبیری رەهاکردنی فکرە لە وابەستەبوون بە ئایدیۆلۆژیاو ئاراستەیەکی فکریدیاریکراوو چەقین تیایدا.
مەرجێکی تری روناکبیری، ئامادەیی بیروهزری ئازادو فرەرەهەندو حەقیقەت خواز و ئەزمونگەرای کامڵە لە نێو کۆڵان و لاکۆڵانە پڕ پێچوپەناکانی رووداوەکانی رۆژانەی پانتای ژیاندا.
روناکبیری کارامە وێڵی گەڵاڵەکردنی دیدێکی رەخنەیی خوێندنەوەکانیەتی دهەمبەر کۆمەڵگاورووداوەکانی هەناوی ئەم کۆمەڵگایەی ئەو بەشێکە لێی.
روناکبیر هەمیشە بە دیدێکی رەخنەییەوە لە کۆمەڵگا و نەریت و بیروباوەڕو کولتورەوە دەڕوانێو لای خۆی لێکدانەوەیان بۆ دەکات و چارەسەری بۆ هەموو خوارو خێچی و لاریە جڤاکیەکانپێیە.
بەلای مرۆڤی روناکبیرەوە کۆی سیستەمی باوەڕەکان، دابونەریتەکان، پەیوەندیە کۆمەڵایەتی وتێگەیشتنەکان و دامودەزگاکانی دەوڵەت و کایەی سیاسی و ئابوریو پرۆسێسی کارلێکی نێوان تاک وکۆمەڵگا ئەشێ بخرێتە بەر خوێندنەوەو هەڵسەنگانفن و ڕاڤەی عەقڵانی و زانستیەوە.
ئامانج لەم دیدگایە بەرەوپێشەوە بردنی کۆمەڵگاو گەشەی دامەزراوە فەرهەنگی، حوکومی وکایەی سیاسی و دەرباز کردنی جڤاک و تاکە لە تەوقی چەقبەستوویی و وابەستەیی بە تاکەدیدگاو جیهانبینی و دۆخێکی تایبەت و پاشاگەردانیەوە.
رۆشنفکر ئەو کەسەیە دەیهەوێ پانۆراما و جیهانبینی یا دەرچەیەکی نوێ لەبەردەم مرۆڤ وکۆمەڵگادا بکاتەوە.
ئەم تایپە لە مرۆڤ بکەرێکە بەردەوام رووبەرووی کێشەو ئارێشەو گرفتەکانی کۆمەڵگا دەبێتەوەوخاوەنی هزرێکی رەخنەگر و دیدێکی رەخنەیی وتوێژینەوەو ئەندێشەی ئینسانی Human -self reflection ی فرە رەهەندە.
رۆشنبیر لە رێگەی تایبەتمەندیە رەخنەیی و دیدگاکانیەوە هەڵسەنگاندن بۆ واقعەکۆمەڵایەتیەکانی هەناوی کۆمەڵگا دەکات و هەمیشە هەڵگری وەڵام و بەرسڤێکی عەقڵانی وخاڵیە لە لایەنداری و وابەستەبوون بە تەوژمێکی دیاریکراوو ناسراوی کۆمەڵگاو کایەی سیاسیو فەرهەنگی و ئاڕاستەیەکی باوەوە.
ئەرکی روناکبیر خستنە رووی مۆدێلێکی عەقڵانی چارەسەریە لە رێگەی گفتوگۆو دانوستان و وسوود وەرگرتن لە ئەزمون و ئیلهام وەرگرتن لە ڕای گشتیەوە، نەک سەپاندنی هەژمون و دیدگایشەخسی و تاکە مۆدێلێک بۆ ژیان و تاکە فۆڕمێکی چارەسەری بۆ سەرجەمی ئارێشەو گرفتەکانینێو کۆمەڵگاوە.