چیرۆکێکی سەرنجڕاکێشە ،شایانی خوێندنەوەیە
ساڵی هەشتاويەک بەمەبەستی خوێندن چوومە هەنگاريا ، لەوێ لەساڵی يەکەمدا کە پێيدەڵێن ساڵی زمان ، ژمارەیەکی زۆر لە بێگانە پێکەوە دەمانخوێند کە لە کیشوەرو وڵاتانی جیاوازەوە هاتبوون.ئەمانە هەموویان[زەمالە]بوون واتە لەسەر حسابی دەوڵەتی هەنگاریا دەیانخوێند و لە ڕێگەی ڕێکخراو و لایەن و حیزبە کۆمۆنیست و چەپەکانەوە زەمالەیان بۆ وەرگیرابوو. لە نێویاندا خوێندکاری ئەفەريقا، ئەمەريکای لاتينی،ئاسیایی وکوردو عەرەب و وڵاتانی تر هەبوون.
لە پۆلەکەی مندا کەسێکی ئێرانی هەبوو بەناوی کەمال - ئازەری بوو نەک فارس ، ئەندامی حیزبی تودە بوو ،وە لەسەر حسابی هەمان حیزب زەمالەی بۆ وەرگیرابوو .کەمال کوڕێکی ڕێکوپێک و ڕەوشت بەرز وڕووناکبیربوو. پەیوەندیمان ڕۆژ بە ڕۆژ بەهێز دەبوو وە بەیەکتر ئاسودەبووین.وێرای ئەوەی لەکۆرسی زمان لە پشوەکاندا بەردەوام قسەوباسمان هەبوو، هەندێک جاریش لەدەرەوە يەکترمان دەبينی و لە کافێتریايەکدا پێکەوە قاوەيەکمان دەخواردەوە.
پاش ئەوەی کە خوێندنی زمانمان تەواکرد ،ئیدی بۆ خوێندن بڵاوەمان لێکرد و هەریەکەمان کەوتینە شوێنێکەوە ،بەمەش من و کەمال لەیەکتر دابڕاین.ئەوکات وەک ئێستا نەبوو کە تەلەفوون کردن ئاسان بێت یا مۆمايل هەبێت،تەنها ڕێگە بۆپەیوەندی پرسگەی بەشەناوخۆییەکان بوو،ئەو کارەش بێ کێشە نەبوو،بۆیە گەر زۆر زەروور نەبوایە پەنام بۆ نەدەبرد. ئەوە بوو وون بووين لەيەکتری، شوێنی خوێندنی یەکترمان پێنەدەزانی . پێم وابێت نزیکەی سێ ساڵێک یەکترمان نەدی.ئەوە بوو جارێک لە سەنتەری بۆدابست ڕێکەوتی یەکترمان کرد ، وابزانم ڕۆژی شەمەبوو ، هەردوولامان بەو ديدارو يەکتربينينەوە زۆر حۆشحاڵبووين ، پاش ئەوە بەکاک کمالم وت بابڕۆين پێکەوە قاوەيەک پبخۆينەوە و زیاتر گفتووگۆ بکەین . کافتريايەک لەنزيکمانەوە هەبوو ، چووين لەوێ دانيشتين ، بەهۆی ئەوەی مێزەکان شێوەيەکی بازنەيیان هەبوو ،دەکرا دوو تا سێ کەس پێکەوە لەدەوری مێزێک دابنيشن .من و کەمال لەسەر مێزێک دانيشتين و بانگی قاوەمان کرد ،پاشان دەستمان کرد بە گفتووگۆ ،لەنێویاندا باسی جەنگی ئێران عێراق، کە پێم وابێت پێی نابویە ساڵی چوارەمیەوە.
کەسێک لەتەنيشتمانەوە دانيشتبوو ،تەمەنی لەسەرووی پەنجاوە دەبوو، بەهۆی نزيکی لێمانەوە دەيتوانی گوێی لەدەنگمان بێت .ئەو پیاوە لەژێر چاوەکانيەوە و بەبێ دەنگ سەرەنجی خستبوويە سەر ئێمە ، بەڵام ئێمە گرنگيمان پێنەدا .
ئەوەبوو ، پاش پازدە خولەکێک کەمتر يا زياتر ، ڕووی لە ئێمە کردو وتی ئەتوانم پرسيارێکتان ئاڕاستەبکەم ؟
هەردووکمان پێکەوە فەرموومان لێکرد،پرسی بۆچی بەهەنگاری قسە دەکەن لەکاتێکدا کە هەردووکتان سەرتان ڕەشە؟
ئێمەش وەڵاممان دايەوە کە لەزمانی يەکتری تێناگەين و تەنها لە ڕێگەی زمانی هەنگاریەوە دەتوانین لەیەک تێبگەین.{سەرنج / ئەو فارسی و ئازەری قسەی دەکرد منیش کوردی و عەرەبی } ،دیسان پرسی بۆ ئێوە سەر بە چ نەتەوەیەکن؟
وتم من کوردم و ئەويش ئازەرييە ، بەڵام دياربوو لە وەڵامەکەم تێنەگەيشت و وەک بڵێيت تەقەی سەری دەهات ؛ چونکە نەی دەزانی کورد چیيە و زمانی ئازەری چيیە ،دياربوو کە ئەم نەتەوەو زمانانە نامۆبوون بەو. تێگەيشتن لەسیاسەت بەلای دانیشتوانی ئەو وڵاتە ڕۆژهەڵاتیانەوە سەختە ، لەبەر ئەوی هاوڵاتیانی بلۆکی ڕۆژهەڵاتی لەو سەردەمانەداو ئێستاشی لەگەڵدابێت توخنی جیهانی سیاسەت ناکەون، ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ نەبوونی ئارەزووی سیاسی، چونکە هەمووکەس ناتوانێت لەسياسەت و گرفتی دەرەکی تێبگات و ناشخوازن تێبگەن ،ئەو نەتەوانە وا تێگەيەنراون کە سیاسەت ئيشی ئەوان نيەو خەڵکانێکی تر هەن کە لەبواری سياسەتدا کاردەکەن و پيشەی ئەوانە،بۆیە ئەمانیش لەبری سیاسەت بەدەم ژيان و بژێوی خۆيانەوە سەرقاڵن ،
لەپاش ئەوە من بە جۆرێکی تر وەڵامەکەم بۆ شیکردەوە و ئاسانکاریم کرد بۆی ، پێم گوت من عێراقيم و ئەويش ئێرانيە ،لەم وەڵامە تێگەیشت ،بەڵام دیاربوو بەو وەڵامە پرسیارێک لە مێشکیدا گەڵاڵەبوو، پاش ئەوەی کەمێک ڕاما، بە سەرسامیەوە گوتی ئەوە بەڕاستتە ؟ وتمان بەڵێ بەڕاستمانە بەڵام بۆ ؟
وتی ئەی چۆن دەکرێ ئێوە بەم شێوەيە پێکەوە دانيشتوون و پێدەکەنن و وڵاتەکەشتان لە ناو جەنگدايە ، ڕۆژانە تەلەفزيونەکانەوە دەبينم هەزارەها خەڵکتان لێ دەگوژرێت؟
پاشان کەمال وەڵامی دايەوە ، منيش هەمان وەڵامم دايەوە ، کە پێمان گوت [ئەو جەنگە هی دەسەڵاتدارانە]نەک هاوڵاتی،گەر دەسەڵاتداران لێ گەڕێن ميللەتان هەرگيز شەڕناخوازن و شەڕخوازنين ، چونکە شەڕ لەبەر ژەوەندی خەڵکدانيە و هەر خەڵکیشە باجی شەڕەکان دەدەن و دەبنە سووتەمەنی جەنگەکان.زۆربەی چەنگەکان لەبەرژەوەنی دەسەڵاتداراندا بووە و هەر ئەوانیش هەڵیانگیرساندوە بێ ئەوەی هيچ پرسێک بە ميللەت و خەڵک بکەن. لە ئاکامدا هەر دەسەڵادارەکان خۆيان کۆتايی بەجەنگەکە دەهێنن ، لەبەرئەوە ئەو جەنگەی ئێستا هەڵگيسراوە لەنێوان ئێران - عێراقدا نە جەنگی منە و نە جەنگی ئەوە و نە جەنگی خەڵکی ئێران و عێراقە ،بەڵکو جەنگی سەدامی ديکتاتۆر و خومەينی دژە ئینسانە ، ڕۆژێک دەبێت هەر خودی خۆيان کۆتايی پێدەهێنن وە ئاشتيش دەبنەوە.
جا بەڕاستي بۆچوونەکەمان درووست دەرچوو ، ئاقاری کۆتا بەو شێوە بوو کە چاوەڕێمان دەکرد.
پياوەکە زۆر دڵخۆشبوو بە وەڵام وگفتو گۆکەمان وە هاوڕامان بوو لە بۆچوونەکانماندا ،پاشان لەبارەی بوونمان لە هەنگاریا هەندێک پرسیاری کرد ، ئێمەش ڕوونمان کردەوە کە بۆ خوێندن هاتووين و ئەویش هیوای سەرکەوتنی خواست بۆمان.
لەکۆتايی دا هەستاو ماڵئاوای لێکردين و ئێمەش بۆ چەند کاتێکێکی تر درێژەمان بەگفتوگۆی خۆماندا ،پاشان بە ئومێدی دیدیدارێکی دیکە ماڵئاوايمان لەيەکتر کرد.
دەکرێ ئەم چیرۆکەی من بکەینە نمونە بۆ ئەو جەنگەی ئێستا و زۆربەی ئەو جەنگانەی کە بە درێژایی مێژوو ڕوویانداوە.
با لێگەڕێن مرۆڤەکان بە تەبایی و هێمنی و ئاشتی دوور لە لە ڕق و کینە بژین.
لێگەڕێن با گەنجەکانی سەر بە نەتەوە جیاوازەکان ،بە ئاسودەیی و دڵپاکی وەک ئەم دوو گەنجە یەکتر لە ئامێزبگرن .
نەفرەت لە جەنگ
