2019-10-10   2624     
ئا: ئاوێنە
خەڵاتی نۆبلی
ئەدەبی ساڵی 2019 بەپیتەر هانكە، نوسەرو شانۆنوسی نەمساییو خەڵاتی نۆبلی ئەدەبی
2018 لەلایەن ئەكادمیای پاشایەتی سویدەوە بە"ئۆلگا توكارچۆك"، نوسەرو
شاعیرو سیناریۆنوسی پۆڵەندی بەخشرا.
پیتەر هانكە
پیتەر هانكە
ساڵی ١٩٤٢، لەگەرمەی جەنگی دوەمی جیهانیدا لەگوندێكی نەمسا چاوی بەدنیا هەڵهێنا،
ماوەی سی ساڵە لەپاریس دەژی. ئەكادمیای سوید دەربارەی بەخشینی خەڵاتی نۆبل بەم نوسەرە،
رایگەیاند "پیتەر هانكە ئەم خەڵاتە بەهۆی شاكارە كاریگەرییەكانیەوە وەردەگری
كە بەزمانێكی داهێنەرانەو بەوپەڕی بەرپرسیاریەتییەوە رەخنە لەبازرگانی كردن بەمرۆڤەوە
دەگرێت".
ئەمە لەكاتێكدایە
كە پیتەر هانكە ساڵی 2004 كاتێك سلۆبۆدان میلیسۆڤیچ-ی سەرۆكی پێشوی سربیا كە لەدادگای
نێودەوڵەتی لاهای بەهۆی ئەنجامدانی تاوانی دژ بەمرۆڤایەتیو جینۆسایدەوە لەبۆسنەو
هەرسك، دادگایی دەكرا، بەیاننامەیەكی واژۆ كرد كە داكۆكی لەم جەللادەی سربیا دەكردو
دادگایی كردنەكەی بە"نادادپەروەرانە" ناودەبرد. ساڵی 2006یش كە میلۆسۆفیچ
لەزینداندا كۆچی دوایی كرد، لەرێورەسمی بەخاك سپاردنیدا وتارێكی خوێندەوە.
لەكاتی بڵاوكردنەوەی
یەكەمین رۆمانی پیتەر هاندكە لەساڵی 1966-وە تا ئێستا ساڵێک تێنەپەڕیوە بەلانیكەمەوە
رۆمانێك یان شانۆگەرییەك لەلایەن ئەوەوە بڵاونەكرابێتەوە.
ئەو كە
ناودارترین نوسەری ئێستای نەمسایەو بەزمانەكانی ئەڵمانیو ئینگلیزیو فەرەنسیو ئیتالیو
چەند زمانێكی ناوچەی بالكان دەنوسێ، وەرگێڕێكی بەتوانایەو دەیان كتێبی لەم زمانە
جیاوازانەوە وەرگێڕاوە بۆ زمانێكی تریان.
لەنەمسا كتێبێك
بەناونیشانی "كتێبخانەی هاندكە" كە ناساندنی هەمو كتێبەكانی ئەو لەخۆدەگرێ
بڵاوكراوەتەوەو 11 هەزارو 400 لاپەڕەیە.
هاندكە لەساڵی
2014دا داوای لابردنی خەڵاتی نۆبلی كردو وتی "ئەم خەڵاتە تەنها قەدیس سازییەكی
درۆزنانەیە".
ئۆلگا
توكارچۆك
خەڵاتی نۆبلی
ئەدەبی 2018 هاوكات بە"ئۆلگا توكارچوك"ی نوسەری پۆڵەندی بەخشرا. ئەكادیمیای
نۆبل رایگەیاند "ئەو خەلاتی نۆبلی پێدەبەخشرێت بەهۆی توانای فەنتازیای گێڕانەوەی
پڕ لەزانیاری كە سنورەكان تێدەپەڕێنێت بۆ گەیشتن بەفۆرمێكی نوێ لەژیان".
كارەكانی
وكارچۆك تا ئێستا بۆ زیاتر لە 25 زمانی جیهان وەرگێڕدراونو چەندین خەڵاتی جیهانیی
پێبەخشراوەو ناسراوترین نوسەری پۆڵەندایە.
توكارچۆك ساڵی
1962 لە"سۆلۆخۆف"ی پۆڵەندا لەدایكبوەو دواتر لەوارشۆ دەرونناسی خوێندوەو
وەك توێژەر كاری كردوە، لەسالی 1993دا بەبڵاوكردنەوەی رۆمانی دو بەرگی "گەشتی
مرۆڤی كتێب" ناوبانگی دەركرد، كە پاڵەوانی ئەم رۆمانە لەسەدەی حەڤدەهەمدا لەسنوری
نێوان فەرەنساو ئیسپانیا بەدوای كتێبێكی جادوییدا دەگەڕێت.
بەخشینی خەڵاتی
نۆبڵ بەنوسەرێكی دیكەی ژن، ژمارەی ئەو ژنانەی تا ئێستا ئەم خەڵاتەیان وەرگرتوە گەیاند
بە 10 ژنە نوسەر، 100 نوسەرەكەی تری خەڵاتی نۆلی ئەدەب پیاونو زۆربەشیان ئەوروپین.
ئەم دو نوسەرە
جگە لەمەدالیاو دیبلۆمی نۆبل، خەڵاتێكی 900 هەزار دۆلاریش وەردەگرن، هەردوكیشیان
رەزامەندییان نواندوە لەسەر ئامادەبون لەرێورەسمی خەڵات وەرگرتنەكەدا.