سانسۆر: بەرهەمی بیرێکی فاشیستانەیە
فەرهاد شاکەلی
2020-09-28 631
ئەو ئاگادارییەی لەم چەند ڕۆژەی دواییدا وەزارەتی (ڕۆشنبیری!)ی هەرێمی کوردستان بڵاوی کردووەتەوە، بەرهەمی بیرکردنەوەیەکی فاشیستانەیە. با جارێ ئەوە لەولاوە بوەستێت کە ئاگادارییەکە پڕە لە هەڵەی ڕێنووس و ڕێزمان و ئەو کۆلکەخوێندەوارەی دایڕێشتووە، کۆلکەخوێندەوارەکانی سەردەمی بەعسمان بیر دەخاتەوە، کە زمان دوایین شت بوو، تێی بگەن یا بایەخی پێ بدەن.
ئاگادارییەکە هەبوونی ژمارەی سپاردنی کردووەتە بیانوو بۆ زیندووکردنەوەی سانسۆر. ژمارەی سپاردن هیچ پێوەندییەکی بە نیشتمانپەروەری و بەهای باڵا و ڕەوشتەوە نییە، بەڵکە تەنیا کەرەستەیەکە بۆ ناسینەوەی کتێبێک و بۆ کۆکردنەوەی ئاماری فەرهەنگی و سەرژمێری ڕەسمیی وڵاتان. ژمارەی (سپاردن) لە هەموو جیهاندا یەک سیستەمی هەیە و بە جۆرێک داڕێژراوە کە هەر وڵاتێک ژمارەی تایبەتی خۆیشی هەبێت. ئەو سیستەمە دوو زنجیرە ژمارە بە کار دەهێنێت، یەکێک بۆ کتێب و یەکێکیش بۆ گۆڤار و بڵاوکراوەی دیکەی هاوشێوە. ئەگەر وەزارەتی ڕۆشنبیری (!) دەیەوێ شتێک لەو ڕووەوە فێر ببێت با لە ڕێگەی گووگڵ یا ویکیپێدیاوە تەماشای ئەم دوو بابەتە بکات:
International Standard Book Number (ISBN)
International Standard Serial Number (ISSN)
هەبوونی ژمارەی سپاردن نە نرخ و ناوەڕۆک و بایەخی کتێب دەباتە سەرەوە، نە پێوەندییەکی بە ئەرک و لێپرسراوی و ڕۆشنبیری و ئەخلاقەوە هەیە. ئەوجا لە هیچ جێیەکی دنیا، بۆ وەرگرتنی ئەو ژمارەیە (ISBN) پەخشخانە یا نووسەر پێویستیان بەوە نییە پێشەکی ڕەشنووسی کتێب بنێرن بۆ هیچ دەستگایەک، بەڵکە دەتوانن لە کتێبخانەی نیشتمانی ساڵانە ٤٠، ١٠٠، ٥٠٠ ژمارە وەربگرن و بۆ کتێبەکانیان بە کاریان ببەن. ئیتر نە لێژنەی شارەزا و نە هیی ناشارەزا پێداچوونەوە و هەڵسەنگاندن بۆ کتێب ناکەن.
هیوادارم نووسەران و ڕووناکبیران، پەخشخانە و چاپخانەکانی کوردستان، دوور لە چوارچێوەی تەسکی ئیدیۆلۆگی و حیزبی و سیاسی، لە پێناوی فەرهەنگی کوردیدا، لە پێناوی وشەی کوردیدا، لە پێناوی بیری ئازاد و داهێنەرانەدا دژی ئەم بڕیارە و هەموو بڕیارێکی هاوشێوەی بوەستن و بە هیچ جۆرێک جێبەجێی نەکەن. سانسۆر بەرهەمی بیرێکی فاشیستانەیە. ئازادیخوازان، بیرئازادان و مرۆڤدۆستان دژی فاشیزم و بیری فاشیستانەن.