ناسری ڕەزازی لە کۆتایی حەفتاکانی سەدەی ڕابردودا، لەڕێگەی گۆرانی (ئای چەندم خۆشدەوێی مامۆستا عەلی مەردانەوە )، لەڕۆژهەڵاتی کوردستانەوە، خۆی بەباشوری کوردستان ناساند. ئیتر لەو کاتەوە بەگۆرانی و بە هۆنراوەی نوێوە گوێچکەو دڵ و هزری پاراو دەکردین . گۆرانیەکانیش فۆڵکلۆری ، یان وەرگیراو لەهونەرمەندانی دیکە ، یان لە ئاوازی تایبەت بە خۆی یان لەڕێگەی ئاواز دانەرەکانەوە بۆی چڕیوین . بە مەقام یان بەبەستەی خاو ، یاخود بەبەستەی خێراو شادی . هۆنراوەکانیش تێکەڵاو بون لە فۆلکلۆری و زۆربەی شاعیرانی کورد . ئیتر بەسرود بوبێ حەماسەتی شۆڕشگێڕی جۆش داوین ، بە هۆنراوەی ڕۆمانسی و دڵداری بوبێ دڵی شاد کردوین و وەسفی جوانی سروشتی پرژاندوە بەڕومانا . بە ئاوازی جوان بە خوێندن و وتن و قوڕگێکی پاراوی کوردەواریانە گوێچکەی زرنگاندوینەتەوە . ئیتر ئەو ناسری ڕەزازیەی لێکەوتەوە ،کە هەمو کورد دەیناسێ و جێگەی ڕێزێکی زۆر زۆر بەرزە لای هەمو شەرەفمەندێکی کورد . گۆرانیەکانیشی بەتاک یان لەگەڵ هونەرمەندانی دیکەدا چریویەتی ، بەبێ مۆسیقا یان بەتەپڵ و دەفێکەوە بوبێ ، لە گەڵ تیپێکی ئاسایی یان لە گەڵ تیپە بەهێزو بەتواناکانی کوردستاندا بوبیێت یان لە دەرەوەی وڵات ، خزمەتێکی ڕاستەقینەی خاوێنی بە میلەتەکەی و خاکەکەی کردوە لەڕێگەی هونەری گۆرانی وتنەوە . خاوەن شەخسیەتێکی بەرزەو هاوتەریب و تێکەڵیش بوە لەگەڵ خەباتی ڕزگاری خوازی گەلەکەیدا و هونەرەکەشی خستۆتە ئەو خزمەتەوە . هیچ کاتێ چۆکی بۆ دوژمنانی گەلەکی دانەداوە و هیچ کاتێکیش هونەرەکەی نەخستۆتە خزمەتیان . ئەمە بێجگە لەوەی خوێنەرێک و ڕۆشنبیرێکی بەسەلیقەیە و شارەزاییەکی باشیشی لە وشەڕۆنان و وشەسازی وفەرهەنگی زمانی کوردیدا هەیە . تا لە کوردستانی ڕۆژهەڵات بواری هەبوبێ بەسەربەرزی ژیاوە ، کە تاویش دراوە لە ڕێگەی حزبە شۆڕشگێرەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستانەوە ، چەکی پێشمەرگایەتی کردۆتە شان و هەم بە هونەر و هەم بە چەک بەرگری کردوە . کەزۆر گوشاریشیان بۆ هات هاتنە کوردستانی باشور ، لە پێشەوە لە ناوچەی شارباژێر و لە گوندی کونەماسی لە بارەگای کۆمەڵە بون . دوایی هاتە سلێمانی و ماوەیەکی زۆر لە شارەکانی کوردستانی باشور مایەوە و دواتر بەرەو هەندەران و دواتریش گەڕانەوە بۆ سلێمانی. لەم هەمو کات وگەشتانەدا بۆ یەک ڕۆژ لە خزمەتی هونەری کوردی دانەبڕاوە . لە بیرمە یەکەم جار کە هاتە سلێمانی لە هۆڵی یەکێتی کرێکاران ( شوێنی خەستەخانەی ئێستای سەفین ) لە گەڵ تیپی مۆسیقای یان مەولەوی بو یان هونەرووێژەی کورد- لقی سلێمانی بو چەند گۆڕانییەکی چڕی لە سەرەتای هەشتاکانا بو ، بە چەپڵەڕێزانێکی زۆر پێشوازی لێکرا چەپڵە هۆڵەکەی دەلەرانەوە ، عەرشی بەعسی دەهێنایە لەرزین . چەند نامە ڕۆیشت بۆ ڕێکخەری ئاهەنگەکە لە خەڵکی بەشەرەف و شؤڕشگێڕی سلێمانیەوە بۆیان نوسیبو کە ئێمە ئامادەین تاوئەو کاتەی کاک ناسر لە باشوری کوردستان یان لە سلێمانی بێت هەمو مەسروفێکی بگرینە ئەستۆی خۆمان و داڵدەی بدەین . دوایش لەگەڵ تیپی مۆسیقای سلێمانی چەند بەرهەمێکی ناوازەی پێشکەشکرد و دواتریش لە گەڵ گروپ و تیپەکانی تردا ، چ بە ئاشکرا یان نهێنی چەندان گۆرانی ڕۆمانسی و شۆڕشگێڕی تۆمار کرد .
جا ئەم هونەرمەندە بەڕێزە ئەوەندە بەشکۆیە ، ئەوەندە خۆشەویشتە ، خۆشەویستیەکەی و شکۆکەشی بەهۆی هونەرەکەو هەڵوێستە جوانەکانیەوە بوە . کەس پێی نەوتوە تۆ لەسەر چ دێنێکی . ئایا ئێمە کە گوێ لە گۆرانی و مۆسیقا دەگرین هیچ کاتێ ئایینی گۆرانی بێژ یان مۆزیک ژەنەکەمان پرسیوە . قەت پرسیومانە بۆ باکوری و سێوە و ولیەم یوحەناو فرەنسیس داود و ئەلبێرت و فەرید عیسا و مەسیحین و هارود بالەنجیان بۆ ئەرمەنی بوە و بۆ نازدار و ئەسمەر فەرهاد جولەکە بون .( کەدو خوشکی جولەکە بون لە ڕادێوێی بەغداد چەند گۆڕانیەکیان چڕیوە و ناوی تریان هەبوە خوالێخۆشبو عەلی مەردان وتویەتی من ناوتان دەنێم ، ئەو دو ناوە کوردییەی بۆ هەڵبژاردون ) .
ئایین و بیروڕاو بۆچونی فەلسەفی وئایدۆلۆجی و حزبی ، پەیوەندی بەتاک خۆیەوە هەیە چی هەڵدەبژێریت . بۆ کەس نییە بەزۆر بیرێک بخزێنێتە ناو مێشکیەوە . بۆ دەبێ کەلەسەر بیرو ڕای حزبی یان ئایینیەکەی تۆ بم پیاو ، کوڕی باش و کچ ، ژنی چاک بێ . کەلای تۆیش نەمام هەمو شتێ قڵپ بێتەو سەرەونوخنی بکەیت .
بەرێز ناسری رەزازی لە گرتەیەکدا وتویەتی ئیتر من یارسانم و موسڵمان نیم . ئێ ئەمە شتێکە پەیوەندی بە خۆیەوە هەیە. نە لەم دنیاو نە لەو دنیاش کەس ناچێتە قەبری کەسەوە . هەتا لە یەک گۆڕیشدا بن هەر کەس بە کردەوە باش وخراپەکانی خۆی هەڵسو کەوت و حساباتی لەگەڵدا دەکرێ . هەرچەندە هەندێ قسەی تری کردوە ، بەڵام وەک خۆی دەڵێ ئەو قسانە کە کردومن قسەی تایبەتی و شەخسی خۆمن و لە ماڵێ خۆمدا کردومن . بۆ بڵاوکردنەوە نەمکردون ، لە شوێنێکی گشتیدا رامنەگەیاندوە . هەمو کەسێ لەماڵی خۆیدا چەندەها جار قسە دەکات و لەوانەیە لە خۆشەویسترین کەسیشی توڕە بێت وقسەی پێ بڵێ . جاری وا هەیە لەوانەیە کفریش بکات . بەڵام ئەمانە قسەی ئەو کاتەیە و دەربڕینێکیە بۆ ئەو بارودۆخە دەرونییەی قسەکەرەکە ، کە قسەکەی تیاداکردوە ، چ بە ئاگایی یان بەبێ ئاگایی وبە خەیاڵیشەوە بوبێ ، نەک دەربڕینێکی سەد دەرسەدی کاتی بە ئاگابون وکەشی ئاسایی بێ فشاری دەرونی بوبێ . وەک عەرەب دەڵێ ( کلام اللیل تمحوها النهار ) ( واتە قسەی شەو کە ڕۆژ هات دەسڕێتەوە ) . وە بەرێز ناسری ڕەزازی خۆیشی دەڵێ : زۆر ناخوشە کەسێ بێتە ماڵەکەم و بە ناوی میوانەوە ودوایی قسەی تایبەتی خۆم لە ماڵی خۆمدا و بێ ئاگاداری من بڵاوبکاتەوە . زۆر بە داخەوە لەسەر هەندێ وشە ئاوا ئیحراجیان کردوە . کار گەیشتۆتە ئەوە مەلایەک لە خوتبەی جومعەی شارێکی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ( وابزانم شاری بانەیە ) هێرش بکاتە سەری . ئەی جەنابی ئەو مەلا بەڕێزە بۆ نازانێ ئەو هونەرمەندە زیاد لە ٥٠ ساڵە دورە لەشارو زێدی خۆی و ئاوارەیە بۆ جارێ بە دزیشەوە بێت باسێکی نەکردوە و نایکات ، خێرە وا ئێستا و بەئاشکرا دەیکاتە خوتبەی جومعە . یان بە داخەوە لە هەندێ لە تۆرە کۆمەڵایەتیەکان قسەی نابەجێ و کۆمێنتی وا ناشرین لە لایەن هەندێ کەسەوە دەنوسرێن ، کە لەو بڕوایەدام ئەو جۆرە کەسانە لە ژیانیاندا ، نە چونەتە هۆڵێک کە گۆرانی ومۆزیکی تیا پێشکەشکرابێ و لە ژیانیاندا چەپڵەیەکیان بۆ گۆرانیەکی کوردی یان بۆ هونەرمەندێکی کورد لێنەداوە . هۆڵێکی ئاهەنگێرانیان نەبینیوە و لە گۆشە نیگای چاویلکە ڕەشە تاریکەکانی خۆیانەوە دەرواننە هەمو جیهان . ئەمەش دوبارە نیشانەی کاڵفامی پێنەگەیشتویی هزری نەتەوایەتیمان دەگەیەنێ . لەگەڵ ئەوەی بەهیچ جۆرێ لە گەڵ ئەوەدا نین کە سوکایەتی بەهیچ ئایین و بیروڕایەک بکرێت و لە پیرۆزیەکانیان بدرێت و هێرش بکرێتە سەر هیچ شارو نەتەوەیەکی دیکە . لە یەکێ لە تێچانەکاندا کەبۆیان نوسیوە : ( جا خوا چ پێویستیەکی بە تۆ هەیە موسڵمان بیت یان نا ) . سەیرکە هەر ئەم دەربڕینە خۆی لە خۆیدا ،تێنەگەیشتن و نە شارەزییمانە لە بواری ئایینیشدا . وا دەزانن کە ئەو وتی ئیتر من یارسانم و موسڵمان نیم ، بڕوای بەیەک تا پەرستیش نەماوە ، کە بو بەیارسان ئیتر کافرە و بڕوای بە خوایش نەماوە . بابە خوای یارسانەکان و زەردەشت و جولەکەو مەسیحی و ئیسلام یەک خوایە . جیاوازی دینەکان لە هەڵبژاردنی پێغەمبەرەکان و پەیامەکانیاندایە دایە نەک خواکەدا .